IDnews

Το ΤΕΕ Πελοποννήσου, με παρέμβασή του προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας και τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας, ζητά την παράταση του χρόνου ισχύος των οικοδομικών αδειών, των αδειών δόμησης και των τυχόν αναθεωρήσεων αυτών, που προβλέπονται στις παρ. 5 και 6 του άρθρου 50 του Ν.4495/2017, καθώς και όσων εκδόθηκαν σύμφωνα με το Ν.4030/2011 μετά την 31.12.2017 ή τον Ν.4495/2017 έως τις 31.12.2021, έως τις 31.12.2026. Συγκεκριμένα η Πρόεδρος Χαρίκλεια Τσιώλη στην επιστολή της αναφέρει: ΘΕΜΑ: “Παράταση χρόνου ισχύος οικοδομικών αδειών”Αξιότιμοι κ. κ. Υπουργοί, Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 99 του Ν.5106/2024, παρατάθηκε έως τις 31.12.2025 η ισχύς των οικοδομικών αδειών, των αδειών δόμησης και των τυχόν αναθεωρήσεων αυτών που προβλέπονται στις παρ.5 και 6 του άρθρου 50 του Ν.4495/2017, καθώς και όσων εκδόθηκαν σύμφωνα με το Ν.4030/2011 μετά την 31.12.2017 ή τον Ν.4495/2017 έως τις 31.12.2021. Μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία απαιτείται να έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός των κτιριακών εγκαταστάσεων, προκειμένου να παραταθεί η ισχύς της οικοδομικής άδειας για άλλα τέσσερα (4) χρόνια. Ωστόσο, η τήρηση της καταληκτικής ημερομηνίας της 31.12.2025 που απαιτείται για την ολοκλήρωση του φέροντος οργανισμού, ώστε να εξασφαλιστεί η ανωτέρω αυτόματη παράταση των αδειών, προσκρούει σε πλήθος σωρευτικών εμποδίων και προβλημάτων τα οποία δεν συνδέονται με αμέλεια των δικαιούχων αλλά με υπαρκτές και πολυπαραγοvτικές δυσκολίες. Συγκεκριμένα, αναφέρομε: την έντονη έλλειψη τεχνικών συνεργείων στον κατασκευαστικό τομέα τις σημαντικές αυξήσεις στο κόστος πρώτων υλών και βασικών εργασιών που καθιστούν ανέφικτο τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό τις καθυστερήσεις στην αξιολόγηση των επενδυτικών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, με αποτέλεσμα έργα που εντάσσονται το καλοκαίρι του 2025 να μη δύνανται να ξεκινήσουν εμπρόθεσμα. Η καθυστέρηση στην αξιολόγηση των επενδυτικών προγραμμάτων ΕΣΠΑ (η απόφαση έγκρισης των αποτελεσμάτων αξιολόγησης εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2025) επέτεινε ακόμα περισσότερο το πρόβλημα, καθώς οι οικοδομικές άδειες, που έχουν ήδη εκδοθεί για τον ανωτέρω σκοπό και λήγουν στις 31.12.2025, θα πρέπει να υλοποιηθούν έως την συγκεκριμένη ημερομηνία τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται, λόγω των πρόσφατων σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ (εκτός σχεδίου δόμηση, κίνητρα ΝΟΚ), στις διαδικασίες έκδοσης βεβαιώσεων όρων δόμησης ή και προεγκρίσεων για την αναθεώρηση οικοδομικών αδειών από τις ΥΔΟΜ. Τα παραπάνω δεδομένα συνιστούν αντικειμενικά εμπόδια στην έγκαιρη ολοκλήρωση του φέροντος οργανισμού, όπως αυτή προβλέπεται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Η συνέχιση αυτής της κατάστασης δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο απώλειας της ισχύος πολυάριθμων οικοδομικών αδειών, ματαίωσης ιδιωτικών και επιχειρηματικών επενδύσεων, διακινδύνευσης της απρόσκοπτης απορρόφησης ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων και συνακόλουθα υποχώρησης σε κρίσιμους τομείς της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας μας. Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί, Κατόπιν των ανωτέρω εκτεθέντων, ζητάμε όπως προβείτε σε παράταση του χρόνου ισχύος των οικοδομικών αδειών, των αδειών δόμησης και των τυχόν αναθεωρήσεων αυτών, που προβλέπονται στις παρ. 5 και 6 του άρθρου 50 του Ν.4495/2017, καθώς και όσων εκδόθηκαν σύμφωνα με το Ν.4030/2011 μετά την 31.12.2017 ή τον Ν.4495/2017 έως τις 31.12.2021, έως τις 31.12.2026. Η εν λόγω παράταση κρίνεται επιβεβλημένη για την ολοκλήρωση ώριμων τεχνικών έργων, την τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας, τη διατήρηση της σταθερότητας στην αγορά, τη δημιουργία ασφάλειας δικαίου και τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας. Η Πρόεδρος ΤΕΕ Πελοποννήσου Χαρίκλεια Δ. Τσιώλη Πολ. Μηχ/κός Ε.Μ.Π.- M.Sc. View full Άρθρου

Μεγάλη σύγχυση επικρατεί στους περισσότερους πολίτες για το τι είναι αιγιαλός, τι παλαιός αιγιαλός και τι παραλία, καθώς και πώς καθορίζονται. Αυτό συμβαίνει γιατί από το 2001 με διάφορους νόμους έχουν γίνει αλλαγές στο νομικό καθεστώς που τα διέπει. Διαχρονικά, η παραλία και ο αιγιαλός οριοθετούνται κατά περίπτωση από μια επιτροπή, η οποία αποτελείται από μέλη της Κτηματικής Υπηρεσίας και άλλων υπηρεσιών του Δημοσίου. Σύμφωνα με νόμο του 2019 (Ν. 4607/2019), αυτή η υπηρεσία είχε τη δυνατότητα να οριοθετήσει και παραλίες με πλάτος μικρότερο των 30 μέτρων, εξαιτίας ιδιαίτερων γεωμορφολογικών στοιχείων και χαρακτηριστικών του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της περιοχής. Το 2024 συντελείται μία αλλαγή με τον νόμο 5092/2024 (αρθ. 3) και αφαιρείται η πρόβλεψη για το ελάχιστο πλάτος των 30 μέτρων της παραλίας ενώ διατηρείται το απώτατο όριο των 50 μέτρων. Τι ισχύει σήμερα για τον αιγιαλό και την παραλία; Η παραλία και ο αιγιαλός, δηλαδή το όριο της θάλασσας ορίζεται από τον ισχύοντα νόμο ως η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της και αποτελούν κοινόχρηστους χώρους που ανήκουν στη δημόσια κτήση. Σε ποιον ανήκει ο αιγιαλός και η παραλία; Ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγµατα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο έχει υποχρέωση να τα προστατεύει και να τα διαχειρίζεται. Κύριος προορισμός τους είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς µε τη θάλασσα. Επιτρέπεται η παραχώρηση χρήσης αυτών, π.χ. για ιδιωτική χρήση από επιχειρήσεις κάτω από προϋποθέσεις. Ποιες εγκαταστάσεις επιτρέπονται στη ζώνη αιγιαλού και παραλίας; Απαγορεύεται η κατασκευή κτισµάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασµάτων στον αιγιαλό και την παραλία. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται µόνο η εκτέλεση έργων για την επιδίωξη των σκοπών του κοινόχρηστου χαρακτήρα, καθώς και για τη διευκόλυνση πρόσβασης στους χώρους αυτούς ατόµων µε ειδικές ανάγκες (ΑµεΑ). Ποια η διαφορά μεταξύ αιγιαλού και παραλίας; Η παραλία όπως και ο αιγιαλός, όπως ήδη αναφέρθηκε, ανήκουν στην κατηγορία των κοινοχρήστων πραγμάτων, µε μόνη διαφορά ότι η παραλία δεν είναι δηµιούργηµα της φύσης όπως ο αιγιαλός, αλλά προϊόν πολιτειακής πράξης και δηµιουργείται µε διοικητική πράξη. Αυτό σημαίνει ότι η παραλία για να αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της και να περιέλθει στην κυριότητα του Ελληνικού ∆ηµοσίου είναι απαραίτητη η κίνηση και ολοκλήρωση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας. Ποια είναι η ελάχιστη απόσταση δόμησης από τον αιγιαλό; Η ελάχιστη απόσταση δόμησης από τη γραμμή του αιγιαλού, ανάλογα με την θέση του ακινήτου, δηλαδή αν βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού, καθορίζεται από ένα πλέγμα πολεοδομικών διατάξεων και είναι: 50 μέτρα από τη γραμμή αιγιαλού για κτίρια τουριστικών καταλυμάτων και σύνθετα τουριστικά καταλύματα 30 μέτρα για τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες εντός σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και μικτών τουριστικών καταλυμάτων μικρής κλίμακας, μη αμιγώς τουριστικές εγκαταστάσεις εντός Περιοχής Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ) καθώς και τις κατοικίες εντός οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων, ύψους μέχρι και 7,5 μέτρα (νόμοι 4179/2013 και 5092/2024) 30 μέτρα για κατοικίες εκτός σχεδίου και ορίων οικισμών 15 μέτρα για κατοικίες εντός οικισμών υφιστάμενων προ του 1923 15 μέτρα για κατοικίες εντός οικισμών με λιγότερους από 2.000 κατοίκους Εξαίρεση προβλέπεται από τον νόμο 4179/2013 (παρ. 4 αρθ. 5), σύμφωνα με τον οποίο «σε οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων, σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα, καθώς και σε τουριστικά καταλύματα πέντε αστέρων, που διαθέτουν συνολικό πρόσωπο σε παραλία άνω των 100 μέτρων, επιτρέπεται, επί τμημάτων με συνολικό μήκος μέχρι το 20% του συνολικού επί παραλίας προσώπου, η εγκατάσταση χώρων εστίασης και αναψυχής, αποδυτηρίων, συγκροτημάτων υγιεινής, εγκαταστάσεων αθλοπαιδιών και παιδικών χαρών, μέγιστου ύψους 3,5 μέτρων μέχρι τη γραμμή παραλίας ή σε απόσταση 10 μέτρων τουλάχιστον από τη γραμμή αιγιαλού, εφόσον δεν έχει καθοριστεί παραλία». Σε περίπτωση σχεδίου πόλης η γραμμή παραλίας είναι συνήθως και η ρυμοτομική γραμμή. Σε περίπτωση που υπάρχει στην περιοχή Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) υφίστανται συνήθως μεγαλύτερες αποστάσεις. Ιδιοκτησιακά σε ποιόν ανήκει η έκταση μεταξύ γραμμής αιγιαλού και γραμμής παραλίας; Μετά τη χάραξη του ο αιγιαλός είναι κοινόχρηστος χώρος. Η ζώνη μεταξύ αιγιαλού και παραλίας, μπορεί να είναι ιδιωτική περιουσία που όμως βάση της νομοθεσίας απαλλοτριώνεται για λόγους δημόσιας ωφέλειας. Μεταβιβάζεται με το ακίνητο και η ζώνη παραλίας; Ναι μεταβιβάζεται με τις εξής προϋποθέσεις: 1) Να μην έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση 2) Να μην έχει παραχωρηθεί σε Κοινή Χρήση με την έκδοση οικοδομικής άδειας στο ακίνητο 3) Να περιγράφεται στο τοπογραφικό που θα συνοδεύει το συμβόλαιο ως τμήμα ρυμοτομούμενο για το οποίο δεν έχει συνταχθεί πράξη αναλογισμού από τον αρμόδιο δήμο. 4) Το εμβαδό της ζώνης παραλίας αφαιρείται από την τελική ιδιοκτησία και δεν προσμετράται για την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα αυτής. Επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων εντός ζώνης παραλίας; Ναι, μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου εντός της ζώνης παραλίας, αρκεί να κατασκευάστηκε το κτίσμα πριν τη δημοσίευση της χάραξης του αιγιαλού στην εφημερίδα της κυβερνήσεως. Τι ισχύει με τις περιφράξεις που κλείνουν την πρόσβαση στον αιγιαλό; Σύμφωνα με το άρθρο 23 του νόμου 1337/83, γνωστού ως νόμο Τρίτση, δεν επιτρέπονται οι περιφράξεις σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών προ του 1923 και σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή ή την όχθη δημόσιων λιμνών (εκτός αν έχει οριστεί μεγαλύτερο πλάτος Ζ.Ο.Ε.). Πότε επιτρέπεται περίφραξη κατ’ εξαίρεση; Κατ’ εξαίρεση από τις διατάξεις της παραγράφου του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 επιτρέπονται οι περιφράξεις σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή ή την όχθη δημόσιας λίμνης για την προστασία των εξής καλλιεργειών ή ειδικών χρήσεων: Ειδικών καλλιεργειών, που η περίφραξή τους είναι αναγκαία για την προστασία τους και την προστασία του κοινού από φυτοφάρμακα. Κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων γεωργικών, κτηνοτροφικών, αλιευτικών και λοιπών αγροτικών δραστηριοτήτων. Τουριστικών – Ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων. Βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Χώρων και εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης οικισμών Στρατιωτικές εγκαταστάσεις, βιολογικούς, αρχαιολογικούς χώρους, σχολεία, παιδικές κατασκηνώσεις, κλινικές, αθλητικές εγκαταστάσεις, οργανωμένες πλαζ, παιδότοπων, θέατρα κλπ. Οι περιφράξεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση 50 μ. από τη γραμμή αιγιαλού. Για τις ειδικές καλλιέργειες, επιτρέπεται η περίφραξή τους και σε απόσταση μικρότερη των 50 μ. όταν δεν παρεμποδίζεται η προσπέλαση του κοινού. Η περίφραξη των τουριστικών εγκαταστάσεων τοποθετείται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 5 μ. γύρω από το περίγραμμα του κτιρίου ή γύρω από τα ακραία κτίσματα του συγκροτήματος των οικίσκων, όταν πρόκειται για διεσπαρμένα κτίρια. Για τα camping και τις κατασκηνώσεις οι περιφράξεις καθορίζονται κατά περίπτωση από τις πολεοδομικές υπηρεσίες, ύστερα από πρόταση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Τι είναι Παλαιός Αιγιαλός; Παλαιός αιγιαλός είναι η ζώνη ξηράς που προκύπτει από τη μετατόπιση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα εξαιτίας προσχώσεων ή τεχνικών έργων, που μπορεί να συμπεριλαμβάνει ακόμα και μεγάλες παραλιακές εκτάσεις. Με τον νόμο 5092/2024, ο παλαιός αιγιαλός επανήλθε στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου. Όροι και περιορισμοί Στο σύνολο των περιοχών που ορίζονται από τις συντεταγμένες του Παραρτήματος Ι απαγορεύεται η παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, καθώς και οποιαδήποτε άλλη δράση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη μορφολογία τους και την ακεραιότητά τους ως προς τις οικολογικές τους λειτουργίες, και ιδίως: Τι είναι οι απάτητες παραλίες; Οι απάτητες παραλίες είναι παραλίες που προστατεύονται από διάφορες μορφές ανθρώπινης παρέμβασης, όπως η δόμηση, η ρύπανση και η εκμετάλλευση και αναφέρεται σε παραλίες που έχουν χαρακτηριστεί ως περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή βιοποικιλότητας και υπόκεινται σε ειδική προστασία από το κράτος. Σε αυτές απαγορεύονται: Η παρουσία μηχανοκίνητων οχημάτων, η διοργάνωση εκδηλώσεων με συμμετοχή περισσότερων από δέκα (10) άτομα, η μουσική ή η παραγωγή άλλων ήχων με χρήση συσκευής ηλεκτρικής αναπαραγωγής ή ενίσχυσης, για την άσκηση δραστηριοτήτων, η τοποθέτηση κινητών στοιχείων, όπως τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών, ξαπλωστρών κ.ά. η άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτήριου. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού πηγή taxydromos.gr View full Άρθρου

Στον «αέρα» βρίσκονται τα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης των πολεοδομικών σχεδίων σε όλη τη χώρα. Οι συνεχείς νομοθετικές αλλαγές, που γίνονται ενώ το πρόγραμμα βρίσκεται σε εξέλιξη, η προσθήκη νέων απαιτήσεων στο αντικείμενο των πολεοδομικών σχεδίων και διάφορα άλλα –νομικά ή τεχνικά– εμπόδια οδηγούν σε σοβαρή καθυστέρηση μεγάλο αριθμό μελετών. Ηδη περίπου 40% των μελετών απεντάχθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς δεν θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2026. Το υπουργείο Περιβάλλοντος υποστηρίζει ότι τα πολεοδομικά σχέδια θα ολοκληρωθούν, έστω και με καθυστέρηση. Το πρόγραμμα «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» χωρίστηκε σε τέσσερις κύκλους και περιελάμβανε την εκπόνηση πολεοδομικών σχεδίων για 700 δημοτικές ενότητες. Στο ίδιο πρόγραμμα εντάχθηκε και η εκπόνηση 13 μελετών Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ), που αντιστοιχούν σε 75 δημοτικές ενότητες. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου είναι 342,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 212,4 εκατ. ευρώ προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Εξαρχής αποφασίστηκε ένα κομμάτι του αντικειμένου των πολεοδομικών σχεδίων να γίνει με χωριστές μελέτες, που επίσης εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης: • Η εκπόνηση μελετών για τον χαρακτηρισμό δημοτικών οδών. Το έργο αφορά την καταγραφή του οδικού δικτύου, με σκοπό να αποφασιστεί ποιο τμήμα αυτού θα «αναγνωριστεί» επισήμως – κάτι το οποίο επηρεάζει την εκτός σχεδίου δόμηση (καθώς για να χτίσει κάποιος, απαιτείται εκτός από την αρτιότητα και «πρόσωπο» σε αναγνωρισμένο δρόμο). Ηδη η πρώτη από τις μελέτες, που αφορά νησιωτικές περιοχές, έχει ολοκληρωθεί. Αντιθέτως, το πακέτο των μελετών που αφορούν την υπόλοιπη Ελλάδα δεν έχει καν ανατεθεί. Το πρόγραμμα έχει τον πολύ υψηλό προϋπολογισμό των 196,9 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 152,8 εκατ. ευρώ προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. • Η εκπόνηση μελετών για την οριοθέτηση οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων. Αφορά περίπου 50 δημοτικές ενότητες, που επελέγησαν λόγω της ύπαρξης νομικών προβλημάτων ή άλλων ειδικών λόγων – οι οριοθετήσεις που είχαν γίνει με απόφαση νομάρχη έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το έργο έχει προϋπολογισμό 7,6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το Ταμείο Ανάκαμψης θα καλύψει τα 5 εκατ. ευρώ. • Η εκπόνηση μελετών για τον καθορισμό ζωνών υποδοχής συντελεστή. Σύμφωνα με την απόφαση ένταξης στο Ταμείο Ανάκαμψης (που χρηματοδοτεί τα 5 εκατ. ευρώ από τα 8 εκατ. ευρώ του έργου), ο λόγος που ο καθορισμός των περιοχών δεν γίνεται μέσα από τα πολεοδομικά σχέδια είναι «σε περιπτώσεις που συντρέχουν ειδικοί λόγοι ή διαπιστώνονται προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με ταχείες διαδικασίες, όπως η ύπαρξη μεγάλου αριθμού ακινήτων προσφοράς συντελεστή δόμησης σε προστατευόμενες περιοχές». • Τέλος, στο Ταμείο Ανάκαμψης εντάχθηκαν ως αυτοτελή έργα η καταβολή 300.000 ευρώ στο ΥΠΕΝ για «υποστηρικτικές δράσεις» και 3,9 εκατ. ευρώ (συν 1 εκατ. ευρώ ακόμη από το ΥΠΕΝ) για τα διαχειριστικά έξοδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, το οποίο ανέλαβε αντί του υπουργείου Περιβάλλοντος να προκηρύξει τους διαγωνισμούς και να αναθέσει τις μελέτες. Τεράστιες εκπτώσειςΤα προβλήματα φάνηκαν πολύ γρήγορα. Στο πρώτο «πακέτο» μελετών που προκηρύχθηκαν το καλοκαίρι του 2021 οι προσφορές είχαν τεράστιες εκπτώσεις (από 55% έως 70%), με αποτέλεσμα ο διαγωνισμός να ακυρωθεί και να επαναπροκηρυχθεί. Στην πορεία προστέθηκαν και άλλα προβλήματα, λόγω κακού σχεδιασμού από πλευράς της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού: Για παράδειγμα, ο τρόπος οριοθέτησης οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων «ανακαλύφθηκε» μόλις το 2024 (ενώ το πρόγραμμα ήδη «έτρεχε» από το 2021). Στη συνέχεια υπήρξε η γνωστή εμπλοκή με το ΣτΕ, το προεδρικό διάταγμα ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 2025, ενώ προ μηνός το ΥΠΕΝ νομοθέτησε… για να παρακάμψει το προεδρικό διάταγμα. Ετερο παράδειγμα είναι η προσθήκη, από το 2023, της υποχρέωσης εκπόνησης «έκθεσης φέρουσας ικανότητας» στο πλαίσιο του πολεοδομικού σχεδίου. Πρόκειται για κάτι που δεν περιλαμβανόταν στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο. Περαιτέρω, τα προβλήματα στην πράξη αποδεικνύονται πολύ πιο σημαντικά από ό,τι αρχικά –και μάλλον επιπόλαια– εκτιμήθηκε. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα πολεοδομικά σχέδια της Μυκόνου και της Σαντορίνης, τα οποία αποφασίστηκε να γίνουν μέσω της (πιο σύντομης χρονικά) διαδικασίας του ΕΠΣ. Οι συμβάσεις ανατέθηκαν το καλοκαίρι το 2022 και έπρεπε να τελειώσουν στο τέλος του 2023, ενάμιση έτος αργότερα. Δύο χρόνια μετά, η υπόθεση παραμένει σε εκκρεμότητα. Oπως είναι επόμενο, η πορεία ολοκλήρωσης των πολεοδομικών σχεδίων εκτροχιάστηκε. Το αρχικό χρονοδιάγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν η ανάθεση του 30% των συμβάσεων (για όλες τις παρεμβάσεις) να γίνει έως το τέλος του 2022 («ορόσημο 27»), η ανάθεση του συνόλου των συμβάσεων έως το τέλος του 2023 («ορόσημο 28»). Η τελική προθεσμία («ορόσημο 29») αφορά την έκδοση πιστοποιητικού από το υπουργείο Περιβάλλοντος έως το τέλος του 2025 ότι το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε. Πριν από μερικές ημέρες, το ΠΑΣΟΚ δημοσιοποίησε την απένταξη ή τροποποίηση 108 έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ανάμεσα σε αυτά, και ένα μέρος του προγράμματος πολεοδομικών σχεδίων. Η «Κ» απευθύνθηκε στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ζητώντας περισσότερες πληροφορίες. Σύμφωνα με την απάντηση της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης (η οποία έχει και την έγκριση του ΥΠΕΝ), «η τρέχουσα αναθεώρηση αφορά την τροποποίηση του οροσήμου 29 λόγω της ανάγκης πρόσθετων μελετών που απορρέουν από τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας τα οποία συνιστούν και τα απρόβλεπτα νομικά ζητήματα που ετέθησαν στην Επιτροπή». Οπως εξηγεί η υπηρεσία, το 42% των μελετών απεντάχθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς δεν μπορεί να ολοκληρωθεί εμπρόθεσμα. «Η αύξηση του φυσικού αντικειμένου των συμβάσεων λόγω των ανωτέρω πρόσθετων μελετών έχει ως αποτέλεσμα η ολοκλήρωση των σχεδίων, σε κάποιες δημοτικές ενότητες (295 από τις αρχικά 700), να απαιτεί μεγαλύτερο χρόνο υλοποίησης, ο οποίος υπερβαίνει τα χρονικά όρια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και επομένως η χρηματοδότησή τους μεταφέρεται σε άλλο χρηματοδοτικό εργαλείο. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι οι πόροι του Ταμείου για τη δράση δεν μειώθηκαν, καθώς εγκρίθηκε αύξηση των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων από 5 σε 11 και αύξηση των δημοτικών ενοτήτων από 120 σε 149 για τις μελέτες χαρακτηρισμού δημοτικών οδών (που αποτελούν έργο στο πλαίσιο της ίδιας δράσης). Επομένως, οι πόροι της δράσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παραμένουν οι ίδιοι και το έργο στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης συνεχίζεται με στόχο όσα προβλέπονται στο ορόσημο», αναφέρει. «Ολα τα σχετικά στοιχεία, στο τελικό κείμενο του αναθεωρημένου σχεδίου μόλις εγκριθεί από το ECOFIN θα δημοσιευτούν στην ιστοσελίδα του Ελλάδα 2.0». Οι λόγοι της καθυστέρησης«Η πορεία του έργου εξελίσσεται ικανοποιητικά», σχολιάζει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός. «Υπάρχουν αλλαγές, γιατί προκύπτουν ζητήματα όπως η αλλαγή των κανόνων για την οριοθέτηση των οικισμών, η ανάγκη οριοθέτησης ρεμάτων και άλλα έκτακτα ζητήματα όπως η ανάγκη για επιπρόσθετες γεωλογικές μελέτες σε κάποιες περιοχές π.χ. στη Σαντορίνη. Αυτό φέρνει κάποια καθυστέρηση. Η εκτίμησή μας είναι ότι έως τα τέλη Μαΐου του 2026 θα έχει ολοκληρωθεί το 65% των πολεοδομικών σχεδίων. Δεν θα σταματήσουν, όμως, τα υπόλοιπα πολεοδομικά σχέδια· θα συνεχιστούν και θα ολοκληρωθούν. Απλά θα πληρωθούν από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία». Ερωτώμενος ποια είναι τα πολεοδομικά σχέδια που απεντάσσονται από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Στασινός υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. «Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει καθώς τα χρονοδιαγράμματα αλλάζουν συνέχεια». «Ηταν επόμενο να συμβεί αυτό. Υπήρξε εξαρχής κακός σχεδιασμός και προχειρότητα. Σαν να σχεδιάστηκε το πρόγραμμα από κάποιους που δεν κατανοούν πόσο σύνθετο είναι το αντικείμενο», εκτιμά ο Λουκάς Τριάντης, επίκ. καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και πρόεδρος του Συλλόγου Πολεοδόμων-Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ). «Το πρόγραμμα έχει υπερφορτωθεί, καθώς σταδιακά το αντικείμενο των μελετητών διευρύνθηκε με πολλά αντικείμενα, κάποια από τα οποία γίνονταν για πρώτη φορά, όπως λ.χ. η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας. Επίσης είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί ούτε μία από τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, που υποτίθεται ότι προκηρύχθηκαν νωρίτερα για να ενταχθούν όπως είναι στα πολεοδομικά σχέδια. Πλέον, υπάρχει ο κίνδυνος οι μελέτες να μην ολοκληρωθούν σωστά και να προκαλέσουν αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες, περνώντας λάθος μήνυμα για την αναγκαιότητα πολεοδομικού σχεδιασμού». Να σημειωθεί ότι η «Κ» ζήτησε περαιτέρω πληροφόρηση από το υπουργείο Περιβάλλοντος για την πορεία των πολεοδομικών σχεδίων, ωστόσο το υπουργείο δεν είχε ανταποκριθεί. Γιώργος Λιάλιος πηγή kathimerini.gr View full Άρθρου

Ποια κριτήρια καθορίζουν τις κατασκευές που θα… πέσουν πρώτες; Ποια αυθαίρετα –δημόσια ή ιδιωτικά– μπορούν να νομιμοποιηθούν;Εντολή στις Κτηματικές Υπηρεσίες της χώρας για κατεδάφιση αυθαιρέτων σε αιγιαλό και παραλία, κατά τρόπο συντεταγμένο και προγραμματισμένο, έδωσε η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών. Με εγκύκλιο που απέστειλε ο επικεφαλής της κ. Αθανάσιος Τσιούρας καλούνται να συγκεντρώσουν άμεσα τα πρωτόκολλα κατεδάφισης που έχουν ήδη εκδώσει, να εκδώσουν νέα για όσες περιπτώσεις έχουν διαπιστωθεί και άλλες αυθαίρετες κατασκευές έπειτα από αυτοψία, και να προγραμματίσουν τη σειρά και τον χρόνο με τον οποίο θα ζητήσουν από τις υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων την κατεδάφιση των αυθαίρετων κατασκευών. Μάλιστα, η προτεραιοποίηση των ενεργειών θα βασιστεί σε οκτώ συγκεκριμένα κριτήρια, τα οποία καθορίζουν τη βαρύτητα και την επείγουσα φύση κάθε αυθαιρεσίας. Ωστόσο, ο κ. Τσιούρας καλεί παράλληλα τις κτηματικές υπηρεσίες να προχωρήσουν και με τις διαδικασίες νομιμοποίησης αυθαιρέτων έπειτα από αίτηση των ιδιοκτητών τους (δημόσιο ή ιδιώτες) υπό την προϋπόθεση εγκεκριμένης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που να τεκμηριώνει ότι η νομιμοποίηση επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον από την κατεδάφιση. Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτη η αναφορά ότι «η νομιμοποίηση γίνεται χωρίς περιορισμό σε σχέση με την ημερομηνία κατασκευής, αντίθετα με τις τακτοποιήσεις που μπορούν να γίνουν μόνο για αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσεις μέχρι την 28η Ιουλίου 2011». Ποια αυθαίρετα παίρνουν σειρά για… γκρέμισμα;Σε πολλούς αιγιαλούς και παραλίες της χώρας έχουν κατασκευασθεί και διατηρούνται αυθαίρετα είτε από δημόσιους, είτε από ιδιωτικούς φορείς, ένα εκτεταμένο φαινόμενο που προκαλεί σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, αλλά και ζητήματα ασφάλειας, ενώ συχνά περιορίζει την κοινοχρησία του αιγιαλού και της παραλίας. Επίσης, όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο, «εγείρει σοβαρά ζητήματα ως προς την ουσιαστική εφαρμογή της προστατευτικής νομοθεσίας για τους αιγιαλούς και τις παραλίες και δημιουργεί την εντύπωση ότι η Πολιτεία δεν μπορεί να επιβάλει τη νομοθετική βούληση σε χώρους της δικής της ευθύνης», προχωρώντας στην κατεδάφισή τους. Γι΄ αυτό ζητείται από τις Κτηματικές Υπηρεσίες, να αποστείλουν στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (σ.σ. έχουν την ευθύνη των κατεδαφίσεων) τον συγκεντρωτικό προγραμματισμό κατεδαφίσεων που προτείνουν, αφού πρώτα τον αποστείλουν προς έγκριση και συντονισμό στο γραφείο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών. Για την προτεραιοποίηση των κατεδαφίσεων η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας παραθέτει οκτώ κριτήρια: α) Επικινδυνότητα: οι επικίνδυνες κατασκευές πρέπει να κατεδαφίζονται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα σε σχέση με τις κατασκευές που δεν προκαλούν κινδύνους σε χρήστες και κοινό. β) Δυσμενείς συνέπειες από την κατεδάφιση για το περιβάλλον: η κατεδάφιση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αντιστήριξης και ανάγκη για να κατασκευασθούν νέα έργα, ιδίως αντιδιαβρωτικά, ζημία σε γειτονικά νόμιμα έργα, ρύπανση και προβλήματα στο οικοσύστημα που έχει αναπτυχθεί. Τα έργα που μπορούν να κατεδαφίζονται με λιγότερα προβλήματα πρέπει να κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα σε σχέση με έργα, των οποίων η κατεδάφιση θα προκαλέσει προβλήματα, θα είναι τεχνικώς δυσχερής και θα απαιτήσει νέα έργα, ιδίως αντιδιαβρωτικά και αντιστήριξης. γ) Χρόνος αυθαίρετης κατασκευής: οι πιο πρόσφατες κατασκευές πρέπει να κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα σε σχέση με τις παλαιότερες. δ) Μέγεθος κατασκευής και παρεμπόδιση κοινοχρησίας: οι μεγαλύτερες κατασκευές που κατά τεκμήριο παρεμποδίζουν περισσότερο πρέπει να κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα. ε) Εγγύτητα στη θάλασσα: οι κατασκευές που είναι πιο κοντά στη θάλασσα, ιδίως αν επηρεάζουν τη γραμμή του αιγιαλού, να κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα. στ) Συγκέντρωση έργων που πρέπει να κατεδαφισθούν: παράνομα έργα που έχουν φυσική εγγύτητα μεταξύ τους πρέπει να κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα σε σχέση με έργα που είναι απομονωμένα. ζ) Εξυπηρετούμενος σκοπός: έργα που δεν εξυπηρετούν δημόσιο σκοπό κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα. η) Σημασία για την τουριστική κίνηση: έργα, των οποίων η διατήρηση δεν επηρεάζει την τουριστική κίνηση, κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα συγκριτικά με έργα που είναι επωφελή για την τουριστική κίνηση. Προγραμματισμός κατεδαφίσεων έως Ιούνιο 2027Οι υπάλληλοι των Κτηματικών Υπηρεσιών θα πρέπει να βαθμολογούν κάθε αυθαίρετο με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια, με εξαίρεση τις επικίνδυνες κατασκευές που θα πρέπει να κατεδαφισθούν κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο «οι κατεδαφίσεις δεν πρέπει να γίνονται κατά χρόνο που θα διαταράξει την ομαλή τουριστική κίνηση της κάθε περιοχής, ιδίως κατά την θερινή περίοδο. Επίσης, αν είναι εφικτό, ο προγραμματισμός για το σύνολο των κατεδαφίσεων δεν πρέπει να εκτείνεται πέραν της 30ής Ιουνίου 2027». Σε κάθε περίπτωση, γίνεται σαφές ότι ο προγραμματισμός και οι προτεραιότητες που θα τεθούν μπορούν να μεταβληθούν αν οι αυθαιρετούχοι «εκδηλώσουν την πρόθεσή τους και προχωρήσουν σε προκαταρκτικές, τουλάχιστον, ενέργειες για την κατεδάφιση με δικές τους δαπάνες ή για τη νομιμοποίηση των εγκαταστάσεων». Σε μια τέτοια περίπτωση οι προγραμματιζόμενες κατεδαφίσεις θα μπορούν να μετατίθενται χρονικά. Ποια αυθαίρετα νομιμοποιούνταιΑκόμη, διευκρινίζεται – βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας – αν, και υπό ποιες προϋποθέσεις, επιτρέπεται η παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας και η διάσωση αυθαιρέτων. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, η κατεδάφιση ενός υφιστάμενου αυθαίρετου έργου μπορεί να έχει δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις και πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον προγραμματισμό των κατεδαφίσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, και η κατασκευή ενός νέου έργου συνεπάγεται δυσμενείς συνέπειες για το περιβάλλον, οι οποίες εξετάζονται στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Υπογραμμίζεται δε, ότι η διαδικασία παραχώρησης επιδιώκει να περιορίσει την περιβαλλοντική επιβάρυνση από την κατασκευή του νέου έργου. «Οταν εξετάζεται αίτημα για παραχώρηση και αδειοδότηση έργων σε αιγιαλούς και παραλίες με υφιστάμενα έργα χωρίς άδεια, πρέπει να εξετάζονται συνδυαστικά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκευή του νέου έργου και από την κατεδάφιση του υφιστάμενου. Ιδίως αν το αιτούμενο έργο ταυτίζεται σε σημαντικό βαθμό με το υφιστάμενο, απαιτείται η σχετική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων να εξετάζει τουλάχιστον τρία ενδεχόμενα, σε σχέση με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, για να καταλήξει ποιο από τα τρία είναι λιγότερο επιβαρυντικό», σημειώνεται. Αυτά τα ενδεχόμενα αφορούν την κατεδάφιση του υφιστάμενου έργου και εν συνεχεία την κατασκευή του νέου, τη διατήρηση του υφιστάμενου και την πιθανή τροποποίησή του, ή την κατασκευή του νέου έργου επί ή πλησίον του υφιστάμενου, ώστε στη συνέχεια να αποτελούν ενιαίο έργο. Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να νομιμοποιηθεί ένα υφιστάμενο αυθαίρετο, δηλαδή να χορηγηθεί άδεια γι’ αυτό εκ των υστέρων, υπό την προϋπόθεση ότι θα μπορούσε να έχει κατασκευασθεί νομίμως, δηλαδή πρόκειται για έργο που θα μπορούσε να αδειοδοτηθεί αν είχε ακολουθηθεί η σχετική διαδικασία. Κρίσιμο ρόλο στη νομιμοποίηση παίζει η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία θα πρέπει να προκρίνει τη διατήρηση του έργου, με ή χωρίς κάποιες μετατροπές, ως τη βέλτιστη λύση περιβαλλοντικά. Έτσι, όποιος φορέας, δημόσιος ή ιδιωτικός, επιθυμεί τη νομιμοποίηση υφιστάμενου έργου, οφείλει να υποβάλει αίτηση. Μάλιστα, αυτή θα γίνεται χωρίς περιορισμό σε σχέση με την ημερομηνία κατασκευής. Παραχώρηση χρήσης αιγιαλού με αυθαίρετοΕπιπλέον στην εγκύκλιο προς τις Κτηματικές Υπηρεσίες επισημαίνεται ότι δεν αποκλείεται ή δεν περιορίζεται η παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, όταν επ’ αυτών υπάρχουν αυθαίρετα έργα. Έτσι, προτρέπει, για λόγους δημοσίου συμφέροντος – συνίστανται στη διαφύλαξη της τουριστικής κίνησης σε διάφορες επισκέψιμες περιοχές της χώρας, αλλά και την είσπραξη δημοσίων εσόδων – τις κτηματικές υπηρεσίες να εξετάζουν αιτήματα για παραχώρηση της απλής χρήσης σε αιγιαλούς και παραλίες, ακόμη κι αν επί αυτών υπάρχουν κατασκευές χωρίς άδεια. Υπογραμμίζεται δε ότι οι αιτούντες επιχειρηματίες πολύ συχνά καταλήγουν να επιβαρύνονται – από την παράλειψη εκείνων (ιδιωτών ή Δημοσίου) που πραγματοποίησαν την επέμβαση στον αιγιαλό και τα έργα χωρίς άδεια – δίχως οι ίδιοι να έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στη διαδικασία για τη λήψη νόμιμης άδειας ή τη νομιμοποίηση εκ των υστέρων των έργων. Σε κάθε περίπτωση, καθίσταται σαφές από το Υπουργείο Οικονομικών ότι, οι παραχωρήσεις αιγιαλού ή παραλίας με αυθαίρετο, δεν θα πρέπει να ορίζουν διάρκεια που να υπερβαίνει την προθεσμία που προβλέπεται για την κατεδάφιση του έργου στον αιγιαλό σύμφωνα με τον προγραμματισμό κατεδαφίσεων. Σε περίπτωση που εκκινήσει η διαδικασία για τη νομιμοποίηση υφιστάμενου έργου μπορεί, κατά την κρίση της κτηματικής υπηρεσίας, να συμφωνηθεί μεγαλύτερη διάρκεια σύμβασης ή να παραταθεί η συμφωνηθείσα έως τρία έτη. Στη σύμβαση πρέπει να αποτυπώνεται ρητώς ότι η σύμβαση παραχώρησης καταγγέλλεται αζημίως για το Δημόσιο όταν στον χώρο της παραχώρησης πρέπει να εκκινήσουν διαδικασίες κατεδάφισης. Για την κατάρτιση των συμβάσεων, απαιτείται υποβολή δήλωσης μηχανικού που να εγγυάται ότι από την παραχώρηση δεν προκύπτει κίνδυνος για τους χρήστες της παραχώρησης, τους λουόμενους και γενικότερα το κοινό. Σε περίπτωση που καταρτιστεί έως την 31η Δεκεμβρίου 2025 σύμβαση παραχώρησης απλής χρήσης σε αιγιαλό επί του οποίου υπάρχουν έργα χωρίς νομιμοποίηση, το αντάλλαγμα διπλασιάζεται. Ρεπορταζ Μάχη Τράτσα πηγή ot.gr View full Άρθρου

Στο 1ο Συνέδριο Κτηματολόγιο & Ψηφιακή Διαχείριση Ιδιοκτησίας που διοργανώθηκε από τη Νομική Βιβλιοθήκη την Τετάρτη, 25 Ιουνίου 2025, έμπειροι δικηγόροι και μία τοπογράφος παρουσίασαν αναλυτικά, σε ένα πλήρως επεξηγηματικό και διαφωτιστικό panel με συντονίστρια την Κωνσταντία Εμμανουηλίδου, Αρεοπαγίτη, Βασική Διδάσκουσα στην ΕΣΔΙ (Εθνική Σχολή Δικαστών), ποιες διαδικασίες προβλέπει ο νόμος και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να γίνει η διόρθωση των εσφαλμένων κτηματολογικών εγγραφών και στοιχείων είτε μέσω άσκησης αγωγής είτε μέσω εξωδικαστικής αίτησης ή κτηματολογικής διαμεσολάβησης. Με μια περιεκτική και θεσμικά στοχευμένη ομιλία, η Ελεονώρα Ανδρεδάκη, Δικηγόρος και Προϊσταμένη της Νομικής Διεύθυνσης του Ελληνικού Κτηματολογίου, ξεκίνησε τη συζήτηση του panel παρουσιάζοντας τις πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές στη διαδικασία της κτηματογράφησης ενόψει ολοκλήρωσης της κτηματογράφησης της χώρας. Στο πλαίσιο της επερχόμενης ολοκλήρωσης του έργου, στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη διασφάλισης της νομικής ασφάλειας των εγγραφών, στην απλοποίηση των διαδικασιών διόρθωσης και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τον θεσμό. Υπογραμμίζοντας τον ρόλο των εξωδικαστικών μηχανισμών και τη σημασία των νέων εργαλείων για την ηλεκτρονική υποβολή και την αξιολόγηση των στοιχείων, ανέφερε ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές συνθέτουν ένα νέο τοπίο, όπου το Κτηματολόγιο δεν είναι απλώς ένα εργαλείο καταγραφής, αλλά πυλώνας χωρικής ασφάλειας και ανάπτυξης. Δικαστική διόρθωση πρώτων κτηματολογικών εγγραφώνΟ Κωνσταντίνος Πλιάτσικας, Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ, αναφέρθηκε αναλυτικά στο άρθρο 6 παρ. 2 του ν. 2664/1998, το οποίο ρυθμίζει την ειδική αγωγή για τη δικαστική διόρθωση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, σε περίπτωση που διαπιστώνεται ανακρίβεια στο δικαίωμα, στον δικαιούχο, στο ιδιοκτησιακό αντικείμενο ή κάθε πρόσθετη πληροφορία. Η αγωγή διόρθωσης πρώτης εγγραφής στο Κτηματολόγιο αποτελεί τον βασικό δικονομικό μηχανισμό μέσω του οποίου προστατεύεται ο πολίτης από την ανακρίβεια της πρώτης εγγραφής. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, που έχει υποστεί σημαντικές τροποποιήσεις προς ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου, προβλέπει με αυστηρότητα και σαφήνεια τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία για την άσκηση της σχετικής αγωγής. Η φύση της αγωγής και πότε ασκείταιΗ αγωγή μπορεί να είναι είτε αναγνωριστική είτε καταψηφστική και αποσκοπεί στη δικαστική αναγνώριση του ουσιαστικού εμπράγματου δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή πρώτη εγγραφή, καθώς και στη διόρθωση της εγγραφής στο Κτηματολόγιο, είτε πλήρως είτε μερικώς. Νομιμοποιείται προς άσκηση όποιος έχει έννομο συμφέρον, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει παρέλθει η αποκλειστική προθεσμία εντός της οποίας μπορεί να κινηθεί η διαδικασία. Η εκδίκαση υπάγεται στη νέα τακτική διαδικασία, αν και κατά τον εισηγητή δεν θα έπρεπε, γιατί εξετάζονται μάρτυρες, οπότε θα ήταν καταλληλότερο να θεσπιζόταν ταχεία διαδικασία κατά τα πρότυπα 591 επ. ΚΠολΔ. Αποκλειστική προθεσμίαΗ αγωγή πρέπει να ασκηθεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του έτους μέσα στο οποίο συμπληρώνονται 8 έτη από την έναρξη της προθεσμίας. Η έναρξη αυτή τοποθετείται κατά τον χρόνο δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης του Δ.Σ. του Φορέα του Κτηματολογίου, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3. Πρόκειται για απόλυτη, αποκλειστική προθεσμία, πέραν της οποίας το δικαίωμα χάνεται οριστικά. Ενάγοντες και εναγόμενοιΤην αγωγή νομιμοποιείται να ασκήσει όποιος έχει έννομο συμφέρον, στρεφόμενος κατά του φερόμενου ως δικαιούχου στην πρώτη εγγραφή ή των καθολικών του διαδόχων. Αν έχει υπάρξει ειδική διαδοχή, η αγωγή πρέπει να στραφεί υποχρεωτικά και κατά των ειδικών διαδόχων, εκτός από τον αρχικό δικαιούχο. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για την περίπτωση όπου στην εγγραφή αναφέρεται εκκρεμής αίτηση διόρθωσης προς τις Επιτροπές του άρθρου 7Α του ν. 2308/1995: η αγωγή τότε στρέφεται και κατά του αιτούντος τη διόρθωση, ενώ με την κατάθεση της αγωγής τερματίζεται αυτοδικαίως η εκκρεμής διοικητική διαδικασία. Τι συμβαίνει στην περίπτωση που αποβιώσει ο εναγόμενοςΟ νόμος, με διάταξη κατά παρέκκλιση, επιτρέπει τη νόμιμη άσκηση της αγωγής ακόμη και αν ο εναγόμενος έχει αποβιώσει πριν από την κατάθεση ή την επίδοσή της, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή έχει καταχωριστεί εμπρόθεσμα στο κτηματολογικό φύλλο. Στην περίπτωση αυτή, προβλέπεται ειδική διαδικασία διακοπής της δίκης με δήλωση του ενάγοντος και επανάληψής της κατά τους κανόνες του ΚΠολΔ (άρθρα 289-292). Κρίσιμη η καταχώριση στο κτηματολογικό φύλλοΗ κατάθεση και καταχώριση της αγωγής στο κτηματολογικό φύλλο έχει καθοριστική σημασία: θεωρείται ότι νομιμοποιεί πλήρως την άσκηση της αγωγής, ακόμη και αν υπάρχουν τυπικές ελλείψεις (π.χ. προηγούμενος θάνατος εναγόμενου), εξασφαλίζοντας έτσι την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της διαδικασίας. Κατάργηση ειδικών διατάξεων για το ΔημόσιοΤέλος, η νομοθεσία προβλέπει ότι όταν ο εναγόμενος είναι το Ελληνικό Δημόσιο, δεν εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 8 του α.ν. 1539/1938, η οποία απαιτούσε διατυπώσεις πριν την έγερση αγωγής κατά του Δημοσίου, αίροντας έτσι μια ιδιαίτερη δικονομική επιβάρυνση που ίσχυε στο παρελθόν. Δικαστική διόρθωση αρχικής εγγραφής «αγνώστου ιδιοκτήτη»Στη συνέχεια του πολύ ενδιαφέροντος panel, η Μάρα Ν. Ράμμου, Πρωτοδίκης Κορίνθου, ΜΔΕ, D.E.A., Υπ. ΔΝ., παρουσίασε αναλυτικά τα ένδικα βοηθήματα του άρθρου 6 παρ. 3 του ν. 2664/1998 που αποτελούν κρίσιμο πυλώνα για τη διασφάλιση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων που απειλούνται από παραλείψεις ή ελλείψεις της κτηματογράφησης. Πρόκειται για μια ιδιότυπη διαδικασία που διαφέρει ουσιωδώς από τη συνήθη δικαστική διόρθωση και εστιάζει στη δυνατότητα προσφυγής ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή, πριν την ανάγκη προσφυγής στο ακροατήριο μέσω αγωγής. Αίτηση αντί για αγωγήΌταν η αρχική εγγραφή χαρακτηρίζεται ως «άγνωστου ιδιοκτήτη», ο ενδιαφερόμενος που επικαλείται εγγραπτέο δικαίωμα μπορεί να προσφύγει με αίτηση ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή (ή του Μονομελούς Πρωτοδικείου μέχρι τον διορισμό του πρώτου), ακολουθώντας τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Η αίτηση πρέπει να κοινοποιηθεί εντός 20 ημερών στο Ελληνικό Δημόσιο και να καταχωριστεί στο κτηματολογικό φύλλο, άλλως είναι απαράδεκτη. Τα ίδια ισχύουν και για κύριες παρεμβάσεις καθώς και για μεταγενέστερες αιτήσεις, που πρέπει να κοινοποιούνται στους προηγούμενους αιτούντες. Σε περίπτωση τελεσίδικης αποδοχής της αίτησης, η εγγραφή διορθώνεται. Εάν η αίτηση απορριφθεί, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ασκήσει αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου, ακολουθώντας την προαναφερόμενη διαδικασία της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου για την άσκηση αγωγής. Η άσκηση της αίτησης διακόπτει την προθεσμία για την αγωγή, η οποία συνεχίζεται μόνο εάν ο αιτών παραιτηθεί ή απορριφθεί τελεσιδίκως η αίτηση, και μόνο εφόσον ασκήσει την αγωγή εντός έξι μηνών από τότε. Ειδικές περιπτώσεις: μερική εγγραφή ή χρησικτησίαΗ διαδικασία διαφοροποιείται όταν η εγγραφή είναι μερικώς υπέρ αγνώστου ιδιοκτήτη και μερικώς υπέρ τρίτου. Στην περίπτωση αυτή, η διαδικασία γίνεται μόνο με αγωγή, η οποία απευθύνεται κατά του Δημοσίου και κατά του τρίτου που αναγράφεται ως δικαιούχος. Ομοίως, όταν ο αιτών επικαλείται ως τίτλο την έκτακτη χρησικτησία, η διόρθωση γίνεται με αγωγή και όχι αίτηση, εκτός εάν πρόκειται για οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία, οπότε προβλέπεται η δυνατότητα αίτησης ακόμα και με τίτλο κτήσης τη χρησικτησία. Εξωδικαστική διόρθωση πρώτων κτηματολογικών εγγραφώνΗ Μαρία Πιτσάκη, Δικηγόρος Αθηνών, περιέγραψε τη δυνατότητα εξωδικαστικής διόρθωσης των αρχικών εγγραφών που περιλαμβάνει διοικητικού χαρακτήρα διαδικασίες, οι οποίες επιχειρούν να προσφέρουν ένα ταχύτερο και λιγότερο δαπανηρό μέσο διόρθωσης, χωρίς να απαιτείται η προσφυγή στα πολιτικά δικαστήρια. Οι βασικές νομικές βάσεις της εξωδικαστικής διόρθωσης εντοπίζονται στα άρθρα 18 (πρόδηλα σφάλματα), 6 παρ. 4 (οίκοθεν διόρθωση), 19 παρ. 2 (γεωμετρική μεταβολή), 19 παρ. 4 και 5 (δασικές εκτάσεις) του ν. 2664/1998. Τι είδους λάθη διορθώνονται εξωδικαστικάΟι αιτήσεις διόρθωσης μπορούν να αφορούν μεμονωμένα ή και σωρευτικά: το πρόσωπο του δικαιούχου, το είδος του δικαιώματος, τα στοιχεία του γεωτεμαχίου ή του τίτλου, την εσφαλμένη αντιστοίχιση ΚΑΕΚ (π.χ. απόδοση σε λάθος θέση), και συνδυαστικά, περιπτώσεις πρόδηλου σφάλματος με γεωμετρική μεταβολή. Διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτωνΠρόκειται για τη βασική διοικητική οδό διόρθωσης λαθών εγγραφής που ρυθμίζεται στο άρθρο 18 του ν. 2664/1998. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά ή δια ζώσης. Νομιμοποιούνται: οι δικαιούχοι, τρίτοι με έννομο συμφέρον (όπως δανειστές ή διάδοχοι), συμβολαιογράφοι (μόνο αν έπεται καταχώριση πράξη τους), ο Προϊστάμενος Κτηματολογικού Γραφείου (αυτεπαγγέλτως), ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης (κατόπιν αιτήματος ή αυτεπαγγέλτως). Ειδικά για περιπτώσεις αγνώστου ιδιοκτήτη, απαιτείται επίδοση της αίτησης στο Δημόσιο, με προσκόμιση της έκθεσης επίδοσης στο Κτηματολογικό Γραφείο. Εξαιρέσεις στην υποχρέωση επίδοσης ισχύουν αν: ο τίτλος έχει ήδη καταχωριστεί στο κτηματολογικό φύλλο, πρόκειται για δημόσιο παραχωρητήριο, ο τίτλος αφορά οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία ή ακίνητο εντός σχεδίου. Η προθεσμία απάντησης του Δημοσίου είναι 60 ημέρες, ενώ η απόφαση του Προϊσταμένου πρέπει να εκδοθεί εντός 30 εργασίμων ημερών. Η άπρακτη παρέλευση δεν συνιστά σιωπηρή απόρριψη, ενώ της απόφασης προβλέπεται προσφυγή εντός 30 ημερών. Οίκοθεν διόρθωση λόγω ήδη καταχωρισμένων τίτλωνΤο άρθρο 6 παρ. 4 του ν. 2664/1998 καλύπτει περιπτώσεις όπου πριν από την κτηματογράφηση είχε επέλθει μεταβίβαση, κατάργηση, επιβάρυνση ή αλλοίωση δικαιώματος μέσω ήδη καταχωρημένων στο Υποθηκοφυλακείο πράξεων. Εφόσον δεν υπάρχει ασυμβίβαστη εγγραφή στο φύλλο, επιτρέπεται αίτηση. Η αίτηση συνοδεύεται από τίτλο και πιστοποιητικό μεταγραφής ή ισοδύναμη δικηγορική βεβαίωση και απόσπασμα διαγράμματος. Ειδικές ρυθμίσεις για δασικά ακίνηταΓια τα δασικά ακίνητα προβλέπεται στο άρθρο 19 παρ. 4 του ν. 2664/1998 ότι για περιοχές χωρίς κυρωμένο δασικό χάρτη απαιτείται απόφαση επιτροπής επί αντιρρήσεων ή πράξη Δασάρχη. Από την άλλη, σε περιοχές με κυρωμένο χάρτη (άρθρο 19 παρ. 5) η αίτηση διόρθωσης μπορεί να εφαρμοστεί μόνο αν σωρευτικά: δικαιούχος είναι το Δημόσιο ή Διεύθυνση Δα η περιοχή έχει εξαιρεθεί ή υπάρχει απόφαση επί αντιρρήσεων με παρέλευση 2 μηνών υπάρχει τίτλος μεταγραμμένος πριν ή σύντομα μετά την κτηματογράφηση η εγγραφή βασίζεται αποκλειστικά στο τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου ή σε παλαιές δικαστικές αποφάσεις του 19ου αιώνα. Τυπικές και τεχνικές προϋποθέσειςΣε κάθε περίπτωση, η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από: αντίγραφο τίτλου, πιστοποιητικό μεταγραφής ή ισοδύναμο δικηγορικό έγγραφο, τοπογραφικό διάγραμμα όπου απαιτείται (ιδίως σε γεωμετρικές μεταβολές), ηλεκτρονική υποβολή διαγράμματος και αποδεικτικό, επί ποινή απαραδέκτου. Οι δασικές υπηρεσίες έχουν ιδιαίτερο καθεστώς: προσκομίζουν διάγραμμα από τον δασικό χάρτη και γεωμετρικό διάγραμμα από το Κτηματολόγιο. Η διόρθωση γεωμετρικών στοιχείωνΕιδικά για τη διόρθωση γεωμετρικών στοιχείων, η Δέσποινα Ανδρουλάκη, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π., ανέλυσε στην εισήγησή της ότι η διαδικασία βασίζεται στη σύνταξη και την υποβολή Τοπογραφικού Διαγράμματος Γεωμετρικών Μεταβολών (ΤΔΓΜ) και έχει πλέον θεσμικά εξοπλιστεί με νέο, πλήρως ψηφιοποιημένο κανονιστικό πλαίσιο, βάσει του νόμου 5142/2024. Το περιεχόμενο του Τοπογραφικού ΔιαγράμματοςΤο τοπογραφικό διάγραμμα, όπως προβλέπεται, περιλαμβάνει: Αποτύπωση έκτασης με κτίσματα και λοιπές κατασκευές Όρια και εμβαδά του γεωτεμαχίου και των επί μέρους τμημάτων του Συντεταγμένες κορυφών σε ΕΓΣΑ ’87 Εμπλεκόμενα ΚΑΕΚ και όμορες ιδιοκτησίες Οδοποιία, υδατορέματα, οριογραμμές αιγιαλού/παραλίας/δασικών εκτάσεων Όροι δόμησης και ρυμοτομίας Απεικόνιση της θέσης της έκτασης σε υπόβαθρο Χωρικές μεταβολές στα κτηματολογικά διαγράμματα και η τελική τους αποτύπωση Δήλωση μηχανικού για την τεχνική επάρκεια και εφαρμοσιμότητα Η υποβολή γίνεται ηλεκτρονικά, με αυτόματη λήψη Κωδικού Ηλεκτρονικού Διαγράμματος (ΚΗΔ), ο οποίος συνοδεύεται από «Αναφορά Εφαρμογής» του Εθνικού Κτηματολογίου. Η νέα διαδικασία διόρθωσης γεωμετρικών στοιχείωνΟ νόμος 5142/2024 εισάγει δομημένη και διαφανή διαδικασία, με συμμετοχή των πιστοποιημένων μηχανικών κτηματολογίου (ΠΜΚ) και πολλαπλά στάδια ελέγχου και ενστάσεων. Η αίτηση καταχωρίζεται ηλεκτρονικά στα Κτηματολογικά Φύλλα (ΚΦ) των επηρεαζόμενων ακινήτων και ο αιτών οφείλει να κοινοποιήσει εντός 20 ημερών την αίτηση στους όμορους δικαιούχους και συγκύριους. Οι επηρεαζόμενοι μπορούν να συναινέσουν ή να υποβάλουν αντιρρήσεις εντός 30 ημερών. Αν δεν εκφραστούν αντιρρήσεις, η συναίνεση τεκμαίρεται και εκδίδεται απόφαση από το Ελληνικό Κτηματολόγιο, που καταχωρίζεται προσωρινά. Αντιρρήσεις κατά της απόφασης αυτής υποβάλλονται εντός 2 μηνών στον Κτηματολογικό Δικαστή. Αν υπάρχουν αντιρρήσεις, ο φάκελος ανατίθεται μέσω αλγοριθμικής κλήρωσης σε Πιστοποιημένο Μηχανικό Κτηματολογίου, ο οποίος εκδίδει τεκμηριωμένη απόφαση, που κοινοποιείται σε όλους τους εμπλεκομένους. Αν η προθεσμία για προσφυγή παρέλθει άπρακτη, η απόφαση ενσωματώνεται οριστικά στο Κτηματολόγιο. Αν κατά της απόφασης του πιστοποιημένου μηχανικού υποβληθεί προσφυγή εντός 30 ημερών, εξετάζεται από δευτεροβάθμιο όργανο κρίσης. Η νέα απόφαση κοινοποιείται και μπορεί επίσης να προσβληθεί ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή εντός 2 μηνών. Καίριο το αποδεικτικό υποβολής και η δήλωση μηχανικούΤο αποδεικτικό ηλεκτρονικής υποβολής αποτελεί προϋπόθεση παραδεκτού, ενώ η δήλωση του μηχανικού για τη δυνατότητα τεχνικής εισαγωγής της μεταβολής αποτελεί πυλώνα νομιμότητας της όλης διαδικασίας. Η ποιότητα και ακρίβεια του τοπογραφικού διαγράμματος είναι, εν τέλει, το μέσο με το οποίο εξασφαλίζεται η γεωχωρική ακεραιότητα του Εθνικού Κτηματολογίου. Κτηματολογική διαμεσολάβηση για τη διόρθωση κτηματολογικών εγγραφώνΗ Νατάσα Δ. Γκούμα, Δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω, Κτηματολογική Διαμεσολαβήτρια, ΜΔΕ Κτηματολογικό Δίκαιο ΑΠΘ, μίλησε στην εισήγησή της για την εισαγωγή της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης πριν την έγερση της αγωγής για τη διόρθωση των κτηματολογικών εγγραφών, με στόχο την ταχύτερη επίλυση και την αποφόρτιση των δικαστηρίων. Προϋπόθεση παραδεκτού η υποχρεωτική διαμεσολάβησηΠριν από τη συζήτηση της αγωγής, ο ενάγων υποχρεούται να προσκαλέσει όλους τους εναγόμενους, εκτός από όσους είναι αγνώστου διαμονής, σε υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης, άλλως η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Η πρόσκληση μπορεί να γίνει μέσω της αγωγής ή με ιδιαίτερο δικόγραφο, ενώ η συνεδρία λαμβάνει χώρα ενώπιον πιστοποιημένου Κτηματολογικού Διαμεσολαβητή, εγγεγραμμένου στο ειδικό ηλεκτρονικό μητρώο που τηρείται από την Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης του ν. 4640/2019. Έννομες συνέπειεςΣε περίπτωση αδικαιολόγητης μη εμφάνισης των εναγόμενων, το δικαστήριο επιβάλλει αυξημένη δικαστική δαπάνη. Εφόσον επιτευχθεί συμφωνία, το πρακτικό διαμεσολάβησης καταχωρίζεται στο κτηματολογικό φύλλο και επέρχεται διόρθωση της εγγραφής. Ειδικά όταν η αγωγή περιλαμβάνει και γεωμετρικές μεταβολές, το πρακτικό πρέπει επί ποινή ακυρότητας να συνοδεύεται από: τοπογραφικό διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών, και αποδεικτικό ηλεκτρονικής υποβολής του στο πληροφοριακό σύστημα του Κτηματολογίου. Νομική φύση και ισχύς του πρακτικού διαμεσολάβησηςΓια το περιεχόμενο, τη διαδικασία και τη νομική ισχύ του πρακτικού διαμεσολάβησης εφαρμόζονται κατά αναλογία οι διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 3 και άρθρου 7 του ν. 4640/2019 καθώς και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 8 του ίδιου νόμου. Συνεδρία διαμεσολάβησης, διέπεται από εμπιστευτικότητα: δεν τηρούνται πρακτικά, και όσα συζητούνται δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποδεικτικά στο δικαστήριο. Το πρακτικό που παράγεται, όμως, φέρει αυξημένο αποδεικτικό κύρος, όταν καταλήγει σε συμφωνία. Όταν από τη διαμεσολάβηση προκύψει συμφωνία, τότε το σχετικό πρακτικό υπογράφεται από όλα τα μέρη και τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους, κατατίθεται στο αρμόδιο δικαστήριο και καθίσταται εκτελεστός τίτλος, ισοδύναμος με δικαστική απόφαση. Στην πράξη, το πρακτικό μπορεί να οδηγήσει σε διόρθωση της εγγραφής στο Κτηματολόγιο, κατάργηση εκκρεμούς δίκης και παρεμπόδιση άσκησης νέας αγωγής για το ίδιο αντικείμενο λόγω δεδικασμένου. Η καταχώριση του πρακτικού διαμεσολάβησης στο κτηματολογικό φύλλο, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία έχει διορθωτικό χαρακτήρα για την εγγραφή, λειτουργεί ως πλήρης εξώδικη αναγνώριση εμπράγματου δικαιώματος, δεσμεύει όλα τα μέρη που μετείχαν στη συνεδρία και υπέγραψαν το πρακτικό, και τυγχάνει δημόσιας πίστης, όπως κάθε καταχώριση στο Κτηματολόγιο. Υποχρεωτική συμμετοχή Δημοσίου και δημοσίων φορέωνΚατά παρέκκλιση των αντίθετων διατάξεων του ν. 4640/2019, όταν η διαφορά αφορά το Ελληνικό Δημόσιο, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, η συμμετοχή στην Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία είναι δεσμευτική. Η εκπροσώπησή τους γίνεται από λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, έμμισθους νομικούς συμβούλους ή δικηγόρους με ειδικό πληρεξούσιο. Οι εκπρόσωποι υπογράφουν όλα τα πρακτικά διαμεσολάβησης (έναρξης, περάτωσης, συμφωνίας ή μη συμφωνίας). Ιδιαίτερα, οι λειτουργοί του ΝΣΚ δικαιούνται να συμμετάσχουν μέσω τηλεδιάσκεψης, εκτός αν ζητήσουν έγγραφα φυσική παρουσία. Ωστόσο, όπως επεσήμανε και η συντονίστρια του panel, Κ. Εμμανουηλίδου,οι παραπάνω διατάξεις σχετικά με το Δημόσιο και τους δημόσιους φορείς είναι πρακτικά ανεφάρμοστες, καθώς ο νομικός σύμβουλος του ΝΣΚ ή των ΟΤΑ δεν επιτρέπεται να προχωρήσει σε συμβιβασμό. Επιπλέον, η εισηγήτρια αναφέρθηκε και στην περίπτωση αποτυχίας της κτηματολογικής διαμεσολάβησης, επισημαίνοντας ότι επικρατεί ανασφάλεια ως προς τις προθεσμίες έναρξης και λύσης, οπότε στην πράξη επιλέγεται η παράλληλη τήρηση του κτηματολογικού νόμου και της τακτικής διαδικασίας, κάτι που φυσικά αντί να διευκολύνει τη διαδικασία, επιβαρύνει περαιτέρω τους διαδίκους. Από την Αλεξιάννα Τσότσουπηγή news.b2green.gr View full Άρθρου

1. Ποιο πρόβλημα έχει προκύψει με τους οικισμούς; Το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε -με μια σειρά αποφάσεών του το 2017, το 2019 και το 2022-, τα όρια οικισμών στο Λασίθι, το Πήλιο και την Πάρο, τα οποία είχαν καθοριστεί με αποφάσεις Νομαρχών. Συγκεκριμένα, το ΣτΕ έκρινε αναρμόδιους τους Νομάρχες και ανεπαρκή τα κριτήρια οριοθέτησης που ακολούθησαν. Οι αποφάσεις αυτές αφ’ ενός οδήγησαν τους συγκεκριμένους οικισμούς σε οικοδομική αδράνεια, καθώς εκεί δεν εκδόθηκε ούτε μία οικοδομική άδεια επί σειρά ετών και ως σήμερα, αφ’ ετέρου έθεσε εν δυνάμει σε αμφισβήτηση την οριοθέτηση και των υπόλοιπων, 12.000 οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων σε ολόκληρη την ελληνική Επικράτεια, που δεν είναι θεσμοθετημένοι με Προεδρικό Διάταγμα, αλλά με αποφάσεις Νομαρχών. 2. Τι προέβλεπε το Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) που πρότεινε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας; Το ΠΔ καθόρισε τα κριτήρια και τη μεθοδολογία για την οριοθέτηση των οικισμών προ του 1983 και κάτω των 2.000 κατοίκων. Αυτά οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη οι μελετητές κατά την οριοθέτηση των οικισμών, είτε κατά την εκπόνηση Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, είτε με αυτοτελείς μελέτες οριοθέτησης ανά την επικράτεια. Για πρώτη φορά ενοποιήθηκε, επικαιροποιήθηκε και κατέστη συνεκτική η αποσπασματική νομοθεσία που ίσχυε, από τη μία για τους οικισμούς προ του 1923 και από την άλλη για τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων. Για τον λόγο αυτό, το νέο ΠΔ αποκατέστησε την αξία των ιδιοκτησιών και εμπέδωσε την ασφάλεια δικαίου στους οικισμούς της χώρας μας. Εξάλλου, η υπογραφή του ΠΔ ήταν απολύτως αναγκαία, προκειμένου να προχωρούν χωρίς καθυστέρηση οι μελέτες και να εξασφαλιστεί η υλοποίηση του εμβληματικού προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης». 3. Το ΠΔ αφορά όλους τους οικισμούς της χώρας; Όχι, από το πεδίο εφαρμογής του ΠΔ εξαιρούνται: i) οι οικισμοί άνω των 2000 κατοίκων ii) οι νέοι οικισμοί μετά το 1983 iii) οι παραλιακοί οικισμοί που εντάσσονται σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), σε συγκεκριμένες περιφερειακές ενότητες όπως η Αττική, η Εύβοια, η Κορινθία, η Θεσσαλονίκη, η Πιερία και η Χαλκιδική. 4. Ποιο είναι το ζήτημα που ανέκυψε κατά την επεξεργασία του ΠΔ στο Συμβούλιο της Επικρατείας; Το ζήτημα ανέκυψε κατόπιν της απόρριψης από το ΣτΕ της Ζώνης Γ (στα εξωτερικά όρια του οικισμού που είχαν οριοθετηθεί) και αφορούσε αποκλειστικά και μόνο αδόμητα ακίνητα στη Ζώνη αυτή, των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων και μόνον τις περιπτώσεις στις οποίες οι νομαρχιακές αποφάσεις οριοθέτησης δεν πληρούσαν τα απαιτούμενα επιστημονικά κριτήρια. 5. Ποια είναι η λύση που προκρίνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας; Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έρχεται να επιλύσει αυτή την εκκρεμότητα, με την εισαγωγή δύο νέων πολεοδομικών εργαλείων: i. τη Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού και ii. την Περιοχή Ειδικών Χρήσεων, με γνώμονα τη δημογραφική πρόκληση που αντιμετωπίζουν αυτοί οι οικισμοί, την προστασία εμπράγματων δικαιωμάτων που έχουν αποκτηθεί καλόπιστα, καθώς και τη σταθερότητα της σχέσης κράτους-πολίτη. Με τα δύο αυτά εργαλεία, επιλύουμε την κανονιστική ασάφεια, ενισχύουμε την προοπτική των μικρών οικισμών, με σεβασμό στην ταυτότητα και την ιστορική κληρονομιά του κάθε τόπου, για μια Ελλάδα χωροταξικά ασφαλή, αναπτυξιακά ισχυρή με προτεραιότητα στην αποκέντρωση και στήριξη του δημογραφικού. 6. Τι προβλέπουν τα δύο νέα πολεοδομικά εργαλεία; Η Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού (Ζ.Α.Ο.) είναι ένα νέο πολεοδομικό εργαλείο για την υποστήριξη και ενίσχυση του περιφερειακού δικτύου οικισμών, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του δημογραφικού και ενίσχυσης της αποκέντρωσης. Βρίσκεται εντός οικισμού και προσομοιάζει στη Ζώνη Β1 αυτού. Αφορά οικισμούς μέχρι και 700 κατοίκους. Μέσω του εργαλείου αυτού, προβλέπεται η δυνατότητα, κατά την οριοθέτηση των οικισμών στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» να διευρύνεται το όριό τους πέραν της Ζώνης Β1, έως το σημερινό όριο του οικισμού, κατόπιν ειδικής τεκμηρίωσης. Στη Ζ.Α.Ο. άρτια θα θεωρούνται τα οικόπεδα με ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας από 500 τ.μ. έως 2.000 τ.μ. και πρόσωπο ελάχιστου μήκους 10 μ. σε κοινόχρηστη οδό. Το εμβαδόν αρτιότητας και το ελάχιστο μήκος προσώπου σε κοινόχρηστη οδό εξειδικεύονται με το ΠΔ οριοθέτησης του οικισμού. Για τα λοιπά μεγέθη, όρους και περιορισμούς δόμησης, ισχύουν τα οριζόμενα για την ζώνη Β1. Επιτρεπόμενες χρήσεις γης μπορούν να είναι αυτές που επιτρέπονται στις Ζώνες Β και Β1, κατόπιν τεκμηρίωσης. Η Περιοχή Ειδικών Χρήσεων (Π.Ε.Χ). αποτελεί ένα πολεοδομικό εργαλείο που αφορά στους οικισμούς με πληθυσμό 701 – 2000 κατοίκους. Στους οικισμούς αυτούς, εισάγεται η δυνατότητα κατά την οριοθέτησή τους στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» να καθορίζεται ως Π.Ε.Χ. η περιοχή εκείνη που εκτείνεται πέραν της Ζώνης Β1 και φτάνει έως το σημερινό όριο του οικισμού. Στην Π.Ε.Χ., άρτια θα θεωρούνται τα γήπεδα με ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας από 2.000 τ.μ. έως 4.000 τ.μ. και πρόσωπο ελάχιστου μήκους 15 μ. σε κοινόχρηστη οδό. Επιτρεπόμενες χρήσεις γης μπορούν να είναι αυτές που επιτρέπονται στις Ζώνες Β και Β1, κατόπιν τεκμηρίωσης, με βάση τα ειδικότερα χαρακτηριστικά της περιοχής αυτής, ώστε να αποφεύγονται πιθανές μεταξύ τους συγκρούσεις και η ανεξέλεγκτη κατανάλωση φυσικών πόρων. 7. Για ποιο λόγο το Υπουργείο εισάγει αυτή τη ρύθμιση τώρα; Η άμεση υπογραφή του ΠΔ υπήρξε αναγκαία προϋπόθεση προκειμένου να δοθούν οι απαιτούμενες κατευθύνσεις στους μελετητές των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και, με τον τρόπο αυτό, να διασφαλιστεί η υλοποίηση του εμβληματικού προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», της μεγαλύτερης μεταρρύθμισης οργάνωσης του χώρου από καταβολής του ελληνικού κράτους. Κατά την εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Τ.Π.Σ) και των Ειδικών Πολεδομικών Σχεδίων (Ε.Π.Σ.), οι μελετητές ξεκινούν από τον πυρήνα του οικισμού και επεκτείνουν σταδιακά τη μελέτη τους προς τις εξωτερικές ζώνες των οικισμών. Συνεπώς, οποιαδήποτε καθυστέρηση στην έγκριση του ΠΔ θα έθετε σε κίνδυνο όλο το πρόγραμμα «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», που αποτελεί ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Παράλληλα, εισάγεται με γνώμονα την αποκέντρωση και την ανταπόκριση στη δημογραφική πρόκληση. 8. Αυτή η νομοθετική παρέμβαση είναι αποσπασματική ή μέρος μίας ευρύτερης πολεοδομικής μεταρρύθμισης; Αυτή τη στιγμή στη χώρα μας συντελείται ουσιαστική πολεοδομική μεταρρύθμιση, που είχε να γίνει πάνω από 100 χρόνια. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά στην κωδικοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας και εκπονεί το εμβληματικό πρόγραμμα πολεοδομικού σχεδιασμού «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» για όλη την Επικράτεια. Για πρώτη φορά μπαίνει τάξη στον χώρο με σαφείς κανόνες, με προϋπολογισμό που αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ και αφορά πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Περιλαμβάνει: 227 Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια για 731 Δημοτικές Ενότητες 18 Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια για 99 Δημοτικές Ενότητες 12 Αυτοτελείς Μελέτες Οριοθέτησης Οικισμών Αυτοτελή Μελέτη για Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.) και Αυτοτελή Μελέτη Χαρακτηρισμού Δημοτικών Οδών. View full Άρθρου

Η Σύμβαση για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (UNESCO, 1972) συνιστά ένα μοναδικό νομικό πλαίσιο με δημόσιο και συλλογικό χαρακτήρα με σκοπό την προστασία ορισμένων μνημείων της φύσης και του πολιτισμού που έχουν εξαιρετική οικουμενική αξία και πρέπει να προστατεύονται ως μέρος της κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Ο πυρήνας της Σύμβασης βασίζεται στη θέση ότι η φθορά ή η εξαφάνιση οποιουδήποτε στοιχείου ενός μνημείου μιας χώρας πληγώνει την κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας. Κάθε Κράτος συντάσσει έναν προσωρινό κατάλογο με τα προτεινόμενα προς εγγραφή μνημεία στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Με βάση τον κατάλογο αυτό υποβάλλεται o πλήρης φάκελος κάθε μνημείου. Απαραίτητη προϋπόθεση της υποψηφιότητας είναι η εκπόνηση σχεδίου διαχείρισης σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και η αξιολόγηση των επιπτώσεων στα μνημεία από την κλιματική αλλαγή και από κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντολογικές παραμέτρους. Επίσης τα συμβαλλόμενα μέρη οφείλουν να εγγυώνται ότι διαθέτουν επαρκείς μηχανισμούς για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του τουρισμού πριν από την εγγραφή ενός μνημείου στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς και να παρακολουθούν τις τουριστικές δραστηριότητες στα ήδη εγγεγραμμένα μνημεία. Μόνο δεκαεννέα ελληνικά μνημεία έχουν χαρακτηρισθεί μέχρι σήμερα παγκόσμια μνημεία με συνέπεια την μη επαρκή προβολή της ποικιλομορφίας και της διαχρονικότητας της πολιτιστικής μας κληρονομίας. Επιπλέον έχει δοθεί έμφαση στην κλασική και βυζαντινή περίοδο, ενώ απουσιάζουν μνημεία της παλαιολιθικής εποχής και των νεώτερων προϊστορικών χρόνων, όπως το Απήδημα (hommo sapiens), Σπήλαια (Διρός, Αλεπότρυπα). Δισπηλιό (οι πασσαλόπηκτες καλύβες της περιοχής των Άλπεων έχουν ήδη εγγραφεί στον κατάλογο), Σέσκλο, Διμίνη, Μινωικός πολιτισμός, Κυκλαδικός πολιτισμός. Θετικά κρίνεται η εγγραφή του Ζαγορίου στον κατάλογο (2024) ως πολιτιστικό τοπίο που αναδεικνύει την αλληλεπίδραση των έργων του ανθρώπου και του φυσικού περιβάλλοντος. Ο Μινωικός πολιτισμός θεωρείται ένας από τους λαμπρότερους πολιτισμούς του προϊστορικού Αιγαίου και έχει χαρακτηριστεί ως ο πρώτος μεγάλος ευρωπαϊκός πολιτισμός που απέκτησε σύστημα γραφής. Από το δεύτερο μισό της 3ης χιλιετίας έως τα τέλη της 2ης χιλιετίας μαρτυριούνται τρεις εντελώς διαφορετικές γραφές: η γραμμική Α, η ιερογλυφική και γραμμική Β. Το Μινωικό Ανάκτορο είχε διάφορον προορισμό: ήταν συγχρόνως κατοικία και έδρα του βασιλέως, των ανώτερων αξιωματούχων, του ιερατείου και της διοίκησης, κέντρο διοικητικό και οικονομικό της επικράτειας. Επίσης ήταν ιερό λόγω της βαθιάς σχέσης του βασιλιά και του βασιλικού οίκου προς τη θεότητα. Ο πολλαπλός αυτός ρόλος καθόρισε, όπως ήταν φυσικό, τον χαρακτήρα και την αρχιτεκτονική μορφή των Μινωικών Ανακτόρων. Πολυδαίδαλα και λαβυρινθώδη, με σοφή κατανομή του φωτός και της σκιάς, ήταν θαυμάσια προσαρμοσμένα στο κλίμα και ανταποκρίνονταν στις πολλαπλές πρακτικές και ψυχικές ανάγκες της πανάρχαιας ζωής, την οποία για αιώνες στέγασαν. Τα περισσότερα από τα Ανακτορικά Κέντρα έχουν κοινά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Αποτελούνται από μια μεγάλη, ορθογώνια κεντρική αυλή, γύρω από την οποία υπάρχουν πολυώροφες πτέρυγες με διάφορες χρήσεις: κατοικίες, χώροι υποδοχής, θέατρα, αρχεία θησαυροφυλάκια, ιερά, αποθήκες, εργαστήρια λιθοξόων, χαλκέων, κεραμέων, χρυσοχόων, σφραγιδογλύφων. Η οικουμενική αξία των μνημείων τεκμηριώνεται με την εκπόνηση συγκριτικής μελέτης για τις σχέσεις και αλληλοεπιδράσεις των Μινωιτών με άλλους πολιτισμούς που άκμασαν την ίδια εποχή. Με την εισαγωγή του χαλκού στην Κρήτη αρχίζει μια νέα περίοδος με την ανάπτυξη της ναυτιλίας, του εμπορίου και των εξωτερικόν σχέσεων. Οι βασιλείς της Κνωσού έθεσαν τις βάσεις της λεγομένης μινωικής θαλασσοκρατορίας με την ίδρυση εμπορικών σταθμών σε διάφορα σημεία του Αιγαίου. Οι επαφές με την Αίγυπτο βεβαιώνονται ήδη από το 2600 π.Χ. με αποκορύφωμα την περίοδο μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Κρήτη 1700 π.Χ. Αρχικά ο λόγος των σχέσεων ήταν το ανταλλακτικό εμπόριο προϊόντων, με αποτελέσματα την ανταλλαγή τεχνολογικών γνώσεων, εικονογραφικών θεμάτων, θρησκευτικών συμβόλων και επιστημονικών επιτευγμάτων (ιατρικές συνταγές, βότανα). Η αρχαιολογική έρευνα έχει τεκμηριώσει τις πολιτιστικές αλληλοεπιδράσεις των δυο λαών. Σε τοιχογραφία της Κνωσού εμφανίζονται μορφές με εικονογραφική επίδραση της Αιγύπτου,όπως γαλάζιοι πίθηκοι και οι νέγροι στρατιώτες, ενώ τοιχογραφίες στο Tell eb- Dab’a (Άβαρις) κοσμούνται με σκηνές ταυροθηρίας και ταυροκαθαψίων. Αναπτύχθηκαν επίσης και «διπλωματικές σχέσεις» και ανταλλαγή δώρων μεταξύ των δύο λαών κατά τη συνήθεια της εποχής. Σύμφωνα με Αιγυπτιακή επιγραφική μαρτυρία φαραωνική πρεσβεία ταξίδευσε στο Αιγαίο, ενώ σε τοιχογραφημένους τάφους αξιωματούχων του νέου βασιλείου (Θήβες) Πρεσβείες των Κεφτί, όπως αποκαλούσαν οι Αιγύπτιοι τους Μινωίτες, κομίζουν ως δώρα στους Φαραώ περίτεχνα σπονδικά αγγεία ανάλογα με τα ευρεθέντα στη Ζάκρο. Στο βασίλειο του αρχαίου Μάρι στη Συρία καταγράφονται εισαγωγές προϊόντων (δερμάτινα είδη, αγγεία και όπλα από πολύτιμα μέταλλα) από το Καπτάρ (Κρήτη) σε πήλινες πινακίδες στην Ακκαδική σφηνοειδή γραφή, ενώ η διακόσμηση του ανακτόρου του βασιλιά Ζιμρ-Λιμ θυμίζει τις μικρογραφικές τοιχογραφίες της Κνωσού. Η επαφή με την Αίγυπτο, με λαούς του Αιγαίου και της Ανατολής επέδρασαν στην εξέλιξη του μινωικού πολιτισμού χωρίς να παύσει να είναι αυτόχθων πολιτισμός της Κρήτης. Τα επί μέρους θέματα των διακοσμητικών παραστάσεων της μινωικής τέχνης δεν παρατίθενται, όπως στην Ανατολή, αλλά συντίθενται σε ένα ενιαίο σύνολο βάσει αισθητικών αρχών. Ένα από τα κριτήρια που στοιχειοθετούν την οικουμενική αξία είναι το κριτήριο (vi), το οποίο συνδέει ένα μνημείο με γεγονότα ή ζωντανές παραδόσεις, με ιδέες ή με πεποιθήσεις, με καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά έργα που αποτελούν πηγή έμπνευσης για τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Η ερμηνεία των αναστηλώσεων Evans επηρεάστηκε από τα ιδεολογικά κινήματα της εποχής του μεσοπολέμου και αναδείχθηκε σε ένα διεθνές ακαδημαϊκό και πολιτικό ζήτημα με αποτέλεσμα την ευρεία διάδοση του μινωικού πολιτισμού και την επιρροή του σε όλες τις επονομαζόμενες Καλές Τέχνες. Κατά τη λεγόμενη ρωσική «Αργυρή Εποχή», οι θεατρικές παραγωγές του Leon Bakst για όπερα και μπαλέτο φέρουν πλήθος μινωικών διακοσμητικών στοιχείων και χρωμάτων. Στη Βενετία ο Mariano Fortuni δημιούργησε και παρουσίασε το 1907 το πέπλο “Κνωσός” διακοσμημένο με μινωικά μοτίβα εμπνευσμένα από τα αγγεία του φυτικού και θαλάσσιου ρυθμού. Ο Ted Shawn, πατέρας του αμερικανικού χορού, ερμήνευσε το 1919 τον τελετουργικό χορό Gnossienne ως ιερέας της Κνωσού μπροστά στο βωμό της θεάς των φιδιών. Οι Έλληνες λογοτέχνες μεταλαμπάδευσαν διεθνώς τον πολιτισμό αυτό. Ο Καζαντζάκης στα “Παλάτια της Κνωσού“ χαρακτηρίζει την Κνωσό ως ένα μεγάλο ρουμπίνι, ενώ την Φαιστό ,την Αμνισό, την Κυδωνία… ως μικρότερα ρουμπίνια. Περιγράφει το Παλάτι σαν μια πολιτεία με δρόμους, πλατείες, ναούς, θέατρα, πάρκα με πλήθος παράξενα λουλούδια και δένδρα, εργαστήρια, σχολεία για την εκμάθηση της κρητικής γραφής. Αναφέρεται γλαφυρά στον διάκοσμο των τοιχογραφιών. Εντυπωσιάζεται από την τοιχογραφία με τις πέρδικες στην είσοδο του “ξενώνα” ή Καραβάν Σεράι, νότια του ανακτόρου της Κνωσού “οι τοίχοι ήταν και εδώ ζωγραφισμένοι γύρω και τριγύρω με πέρδικες πλουμιστές, με λουλούδια, με μικρούς γαλάζιους πιθήκους, που πηδούσαν μέσα από από πυκνά ανθισμένα κλαδιά”. Στην πλοκή του έργου εντάσσει την καθημερινή ζωή των Mινωιτών, τις εορτές, τις ιερές τελετές, τους αθλητικούς αγώνες. Τονίζεται δε ιδιαίτερα η μινωική θαλασσοκρατορία, το εμπόριο και οι σχέσεις των Mινωιτών με την Αίγυπτο και άλλους πολιτισμούς της εγγύς Ανατολής. Στην “Αναφορά στον Γκρέκο “(Επιστροφή στην Κρήτη – Κνωσός) ο Καζαντζάκης αφηγείται την επίσκεψη του στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού “δε βλέπεις στο Παλάτι ετούτο την ισορρόπηση, τη γεωμετρική αρχιτεκτονική της Ελλάδος εδώ κυριαρχεί η φαντασία, η χάρη, το λεύτερο παιγνίδισμα της δημιουργικής δύναμης του ανθρώπου”. Διατυπώνει την άποψη ότι οι Mινωίτες αν και ήλθαν σε επαφή με άλλους πολιτισμούς της εποχής του χαλκού ανέπτυξαν τη δικό τους πολιτισμικό ιδίωμα. “Μια ανθρωπότητα καινούρια έζησε κι έπαιξε στα κρητικά χώματα, πρωτότυπη, διαφορετικιά από τους κατοπινούς Έλληνες, όλο ευκινησία και χάρη κι ανατολίτικη χλιδή”. O Οδυσσέας Ελύτης σε ένα από τα τελευταία έργα του (Τα δημόσια και τα ιδιωτικά), αναφέρει ότι οι πολιτισμοί πρέπει να αναγεννιούνται και να διαιωνίζονται “όπως το φως εξασφαλίζει στα φυτά τη χλωροφύλλη την απαραίτητη για να ανανεώνονται αέναα να υπαγορεύει και στο έργα τέχνης ορισμένα χαρακτηριστικά σκιρτήματα, ακόμη και μέσ’ απ’ τις πιο τρομερές θεομηνίες, που τσακίζουν πολιτισμούς, να πηδούν από τον ένα στον άλλον αιώνα και να περνούν βελονιές πάνω στο δέρμα του χρόνου. Να περνά η Παριζιάνα της Κνωσού στη συλλέκτρια των κρόκων της Θήρας, κι αυτή στην Κόρη με τον θαλλόν μυρσίνης, της Πάρου, κι αυτή στη Μυροφόρο τη ρόδινη με τη λαμπάδα, κι αυτή στην ωραία Αντριάνα των Αθηνών, κι αυτή στην Κόρη με το ρόδι της Αίγινας. Αν όχι τίποτε άλλο, επειδή κατοικούμε στα ίδια χώματα». Η ανάδειξη έξι Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων (Κνωσός, Φαιστός, Ζάκρος, Μάλια, Ζώμινθος, Κυδωνία) ως Παγκόσμιων Μνημείων της UNESCO θα συμβάλει στη διεθνή προβολή της διαχρονικότητας του Ελληνικού πολιτισμού. *Eλένη Μεθοδίου, αρχαιολόγος, πρώην αντιπρόεδρος της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO πηγή ecopress.gr View full Άρθρου

Πρόεδρος του Κτηματολογίου: «Και η google πέφτει»! «Έχουν πέσει πάνω στο πρόβλημα, τόσο οι συνεργαζόμενες εταιρίες όσο και οι υπάλληλοι της διεύθυνσης πληροφορικής για να το λύσουν όσο γίνεται πιο γρήγορα», είπε ο Στέλιος Σακαράτσιος πρόεδρος του ΝΠΔΔ Ελληνικό Κτηματολόγιο για το μπλακάουτ στα ψηφιακά συστήματα του φορέα. Kαι στο ερώτημα εάν υπάρχει και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργίας τους, απάντησε: -«Δεν το ξέρω». Με την ίδια απάντηση, ο ίδιος απέφυγε να πει, αν αυτή η προσπάθεια αποκατάστασης της βλάβης θα κρατήσει λίγες ή πολλές ώρες ή ημέρες. «Kλείσαμε τα συστήματα προληπτικά» Ο ίδιος είπε ότι «η εμφάνιση αστοχίας στο σύστημα αποθήκευσης που υποστηρίζει μέρος των εφαρμογών του Ελληνικού Κτηματολογίου εντοπίστηκε γρήγορα» και για την προσωρινή διακοπή των ψηφιακών υπηρεσιών ότι: «κλείσαμε τα συστήματα προληπτικά». Οι απαντήσεις του προέδρου του φορέα για την προειδοποίηση του μπλακάουτΚληθείς να απαντήσει στο ερώτημα γιατί δεν ελήφθη υπόψη η προειδοποίηση του Σωματείου των Εργαζομένων στο Κτηματολόγιο για τον κίνδυνο του μπλακάουτ και οι επισημάνσεις του για έργα και μέτρα, ώστε να αποφευχθεί, ο κος Σακαρέτσιος είπε ότι: -«Αυτά που έχουν ειπωθεί προσπαθούμε να κάνουμε και πολλά από αυτά τα έχουμε κάνει, διαθέτοντας πρόσφατα 20 εκατομμύρια ευρώ σε έργα πληροφορικής και αναβαθμίσεων των συστημάτων». Πρόσθεσε ωστόσο ο ίδιος ότι: «το σωματείο με την πρωτοβουλία της επιστολής του «αδίκησε τη διεύθυνση πληροφορικής που κάνει μεγάλες προσπάθειες για τα συστήματα του φορέα». Στην επισήμανση ότι η επιστολή του ΣΕΚΤ δεν στρέφεται αλλά αντιθέτως υιοθετεί τις προτάσεις της διεύθυνσης πληροφορικής και ζητά την ενίσχυση του ρόλου και της στελέχωσης της και ότι τελικώς η προειδοποιητική επιστολή από το μπλακάουτ που συνέβη επιβεβαιώνεται απάντησε χαρακτηριστικά ότι: -«Και η google πέφτει»! Προσθέτοντας ότι: «και η google πέφτει, και το Fb πέφτει και τα συστήματα των τραπεζών πέφτουν, αυτά συμβαίνουν σε όλα τα πληροφοριακά συστήματα». Τι λέει ο πρόεδρος του Κτηματολογίου για μετακίνηση στη θέση του γενικού γραμματέα ΜεταφορώνΣε διαλογική συζήτηση στην οποία του τέθηκαν τα ζητήματα ότι θα έπρεπε να υπάρχει καλύτερη ανταπόκριση των κάθε είδους αρμοδίων σε προειδοποιήσεις εργαζομένων για μεγάλα προβλήματα που έρχονται, όταν κυριαρχεί το θέμα της προειδοποίησης που έγινε στο σιδηρόδρομο και δυστυχώς επιβεβαιώθηκε από το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, και τώρα έχουμε ανάλογη περίπτωση με το μπλακάουτ στο Κτηματολόγιο, πολύ περισσότερο που ο ίδιος ετοιμάζεται να μετακινηθεί στη θέση του γενικού γραμματέα Μεταφορών, ο κος Σακαρέτσιος αντέδρασε λέγοντας: -«Ποιος τα λέει αυτά; Μην ακούτε τις φήμες.» Στο ερώτημα εάν τελικά ισχύει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, να μετακινηθεί από την προεδρία του φορέα του Κτηματολογίου στο υπουργείο Μεταφορών, ο ίδιος απάντησε κατηγορηματικά ότι: -«Αυτά που λέγονται είναι εκ του πονηρού. Δεν μου έχει γίνει καμία πρόταση. Ούτε από τον πρωθυπουργό ούτε από τον υπουργό». Νέα παρέμβαση των εργαζομένων: αφήστε μας να εξυπηρετήσουμε πολίτες και επαγγελματίεςΣτη δίνη του μπλακάουτ των ψηφιακών συστημάτων , η διοίκηση του ΝΠΔΔ Ελληνικό Κτηματολόγιο έχει πάρει απόφαση για καθολική αναστολή λειτουργίας σε όλα τα κατά τόπους αρμόδια Κτηματολογικά Γραφεία και Καταστήματα του Φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο, η λειτουργία των υπηρεσιών: α. Για την υποβολή, ηλεκτρονική και διά ζώσης, αιτήσεων για την εγγραφή πράξεων σε όλα τα τηρούμενα ανά σύστημα δημοσιότητας βιβλία (Ν. 2664/98, ΣΜΥ και Ενεχύρου Ν. 2844/2000), β. Για την υποβολή, ηλεκτρονική και διά ζώσης, αιτήσεων για την έκδοση πιστοποιητικών και αντιγράφων από όλα τα τηρούμενα ανά σύστημα δημοσιότητας στοιχεία, ως προαναφέρονται και γ. για την πρόσβαση και έρευνα σε όλα τα τηρούμενα αρχεία και βιβλία. Η καθολική αναστολή λειτουργίας έχει προκαλέσει μεγάλο κύμα αντιδράσεων επαγγελματιών και πολιτών, που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν ούτε με φυσική παρουσία και χάνονται προθεσμίες και υποθέσεις που αφορούν σε μεταβιβάσεις, κατοχύρωση ιδιοκτησίας και άλλες σημαντικές δικαιοπραξίες και συναλλαγές. Το Σωματείο Εργαζομένων στο Κτηματολόγιο, διαπιστώνοντας το κύμα των αντιδράσεων και της δυσαρέσκειας εις βάρος του φορέα ασκεί παρέμβαση και ζητά να μην ισχύει γενική αναστολή. Σε επιτολή του ΣΕΚΤ προς την διοίκηση του φορέα σημειώνονται αναλυτικά ότι: «Mε αφορμή την νέα απόφαση αναστολής της λειτουργίας των γραφείων, θα θέλαμε να σας αναφέρουμε τα ακόλουθα: Όλα τα γραφεία της χώρας λειτουργούν κανονικά από την έναρξη του ωραρίου και έως ότου εμφανιστεί το πρόβλημα. Αυτό σημαίνει πως ήδη τόσο επαγγελματικές ομάδες όσο και πολίτες έχουν καταθέσει αιτήματα προς διεκπεραίωση στην υπηρεσία, ενώ πολλοί εξ αυτών έχουν καταβάλει το σχετικό οικονομικό αντίτιμο. Από το προσωπικό των γραφείων έχουν εκτελεστεί εργασίες, όπως έκδοση πιστοποιητικών με αίτηση σημερινής ημερομηνίας και έχουν παραληφθεί τα σχετικά από τους συναλλασσόμενους , τα οποία ίσως και να έχουν κατατεθεί σε άλλες υπηρεσίες. Επίσης έχουν αναρτηθεί πιστοποιητικά και αντίγραφα στο ταμείο με αίτηση σημερινής ημερομηνίας και γενικά έχουν πραγματοποιηθεί πλήθος άλλων εργασιών, οι οποίες λειτουργούντος του συστήματος το προσωπικό δεν είχε κανένα λόγο να μην προβεί στην εκτέλεσή τους. Για τους παραπάνω λόγους προτείνουμε να εξετάσετε το ενδεχόμενο, η αναστολή της λειτουργίας των γραφείων να αφορά την λειτουργία των γραφείων από την ώρα της εμφάνισης του προβλήματος και όχι για ολόκληρη την ημέρα. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν πολλαπλά προβλήματα, τόσο σε σχέση με την εικόνα της υπηρεσίας προς το ευρύ κοινό, όσο και με την ακύρωση συναλλαγών και με την επιστροφή χρήματων που έχουν καταβληθεί στους συναλλασσόμενους». Ολόκληρη η προειδοποιητική επιστολή για το μπλακάουτ, που ήρθε στο ΚτηματολόγιοΟλόκληρη η προειδοποιητική επιστολή, που υπογράφεται από τον πρόεδρο του ΣΕΚΤ Θωμά Καντερέ και τον Γενικό Γραμματέα Γιάννη Καψουλάκη προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου, τον αρμόδιο για το Κτηματολόγιο υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Χρήστο Μπουκώρο, τον πρόεδρο του ΝΠΔΔ Ελληνικό Κτηματολόγιο Στέλιο Σακαρέτσιο και προς της γενική διευθύντρια του φορέα Ολυμπία Μαρκέλλου με θέμα: «Ενημέρωση και επείγουσες επισημάνσεις για την κατάσταση των πληροφοριακών συστημάτων του Κτηματολογίου – Κίνδυνος κατάρρευσης του data center» έχει ως εξής: Έχοντας έντονη την αίσθηση ευθύνης μας έναντι και των εργαζομένων και του δημοσίου συμφέροντος είμαστε αναγκασμένοι να επισημάνουμε τα ακόλουθα: Τα πληροφοριακά συστήματα του Κτηματολογίου βρίσκονται σε εγκαταστάσεις του φορέα, εντός ενός datacenter που κατασκευάστηκε το 2007. Η κατασκευή έγινε με χρηματοδότηση από το Γ ΚΠΣ, βασισμένη σε μελέτη του ΕΜΠ και λειτούργησε με πλήρη εξοπλισμό, συμβόλαια συντήρησης συστημάτων, επανδρωμένο Help Desk με βάρδιες, εφεδρικό κέντρο δεδομένων (Disaster Site) σε περίπτωση καταστροφής, μελέτη ασφαλείας, πλάνο switch over στο εφεδρικό κέντρο δεδομένων, το οποίο δοκιμάστηκε σε πραγματικές συνθήκες σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές, μέχρι το 2014. Μετέπειτα , λόγω μνημονιακών περικοπών, τα συστήματα έμειναν χωρίς συντήρηση, τα συμβόλαια υποστήριξης έληξαν ενώ παράλληλα πάγωσαν και οι προσλήψεις. Με το πέρας της κρίσης άρχισαν να σχεδιάζονται κάποια έργα αναβάθμισης, τα οποία καθυστέρησαν λόγω αλλαγής του νομικού καθεστώτος του Κτηματολογίου, από Α.Ε. (ΕΚΧΑ ΑΕ) σε ΝΠΔΔ (Ελληνικό Κτηματολόγιο). Ακολούθως, υπήρξε κεντρικός σχεδιασμός και νομοθετική δέσμευση, από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για πάγωμα όλων των αναβαθμίσεων και προμηθειών εξοπλισμού των φορέων του δημοσίου, λόγω μετάπτωσης των υποδομών τους στο κυβερνητικό νέφος (G-Cloud), με αποτέλεσμα την ματαίωση των έργων αναβάθμισης. Με την έκτακτη κατάσταση της πανδημίας και προκειμένου να μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία του το Κτηματολόγιο, ανέκυψαν απαιτήσεις για άμεση ανάπτυξη επιπλέον διαδικτυακών υπηρεσιών, οι οποίες εγκαταστάθηκαν στο, ήδη επιβαρυμένο λόγω παλαιότητας, data center, το οποίο είχε σχεδιαστεί για πολύ μικρότερο φόρτο. Επιπλέον, το διάστημα εκείνο ανέκυψε και έκτακτη ανάγκη για τηλεργασία των στελεχών του φορέα, η οποία υλοποιήθηκε εσπευσμένα με την υπάρχουσα ήδη επιβαρυμένη υποδομή, πάντα σε γνώση και συνεννόηση με την εποπτεύουσα αρχή (Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης). Μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας, ξεκίνησαν οι πρώτες αποχωρήσεις στελεχών πληροφορικής λόγω αυξημένης κινητικότητας στην αγορά εργασίας. Οι αποχωρούντες δεν αντικαταστάθηκαν, καθώς οι προσλήψεις παραμένουν παγωμένες. Έτσι εμφανίζεται πλέον έντονο πρόβλημα υποστελέχωσης της Διεύθυνσης Πληροφορικής του ΝΠΔΔ Η αναβάθμιση του data center έχει γίνει πλέον επιτακτική ανάγκη καθώς υπάρχουν τεράστια προβλήματα εξυπηρέτησης των υπηρεσιών, ανησυχίες για την ασφάλεια και διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες για νέες υπηρεσίες και αυτοματοποιήσεις. Συγκεκριμένα: ♦Το κύριο και το εφεδρικό κέντρο δεδομένων είναι επικίνδυνα απαρχαιωμένο . Σημαντικά τμήματα του εξοπλισμού είναι εκτός υποστήριξης, έχουν ξεπεράσει τον κύκλο ζωής τους και έχουν αποσυρθεί από τους κατασκευαστές. ♦To Database Layer (εξοπλισμός και λογισμικό) είναι εκτός υποστήριξης. ♦Ο καθημερινός φόρτος εργασίας που καλούνται να διεκπεραιώσουν τα συστήματά μας βαίνει εκθετικά αυξανόμενος λόγω: -Ψηφιοποίησης των διαδικασιών -Εξέλιξης της κτηματογράφησης -Αύξησης των περιοχών του λειτουργούντος κτηματολογίου -Ενσωμάτωσης όλων των υποθηκοφυλακείων της χώρας στον Φορέα -Διαρκής αύξησης των αναγκαίων διαλειτουργικοτήτων προς άλλους φορείς Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων σχεδιάστηκε έργο το οποίο εντάχθηκε στα έργα χρηματοδότησης από το ταμείο ανάκαμψης (RRF) μέσω του οποίου προβλέπεται η μετάπτωση της υποδομής στο G-Cloud και η αναβάθμισης των υπαρχόντων συστημάτων. Το έργο προκηρύχθηκε και τον 11° του 2023 υπογράφηκε σύμβαση συμφωνίας – πλαίσιο για την παροχή υπηρεσιών «Δημιουργία ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος και ενιαίων κτηματολογικών υπηρεσιών για την βελτίωση των ψηφιακών υπηρεσιών του Κτηματολογίου», προϋπολογισμού 4.821.320,00€ + ΦΠΑ χωρίς το δικαίωμα προαίρεσης, 100%. Το πρώτο βήμα της αναβάθμισης είναι η Μετάπτωση του Βασικού Κέντρου Δεδομένων και του Εφεδρικού Κέντρου Δεδομένων στο κυβερνητικό νέφος (G-Cloud). Αναλυτικότερα, το έργο εξελίσσεται ως εξής: ♦ Έχει υπογράφει η 1η Εκτελεστική Σύμβαση με την οποία μισθώθηκε εξοπλισμός για περιορισμένο χρονικό διάστημα (11 μήνες) ώστε να αντιμετωπιστεί (πυροσβεστικά) η έλλειψη των αναγκαίων υπολογιστικών πόρων. ♦ Εξελίσσεται η 2η Εκτελεστική Σύμβαση με την οποία έγινε ανάθεση μελέτης εφαρμογής των απαιτήσεων του έργου που προδιαγράφονται στη συμφωνία- πλαίσιο με ημερομηνία ολοκλήρωσης 30/4/2025 η οποία έχει πάρει παράταση ενός μήνα. ♦ Η 3η Εκτελεστική Σύμβαση είναι στο στάδιο της υπογραφής και αφορά στην προμήθεια αδειών για το λογισμικό του γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών (GIS). ♦ Για την 4η εκτελεστική, που αφορά στην κατασκευή μητρώου ενεχύρων, έχει ενεργοποιηθεί η προαίρεση του έργου και έχει υπογράφει η σχετική σύμβαση. Όμως θα πρέπει να σημειωθεί ότι τουλάχιστον το τελευταίο 1,5 έτος έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να εμφανίζονται στις υπηρεσίες του Ν.Π.Δ.Δ. διάφοροι ιδιώτες οι οποίοι δεν συνδέονται με καμία σχέση με το φορέα, αλλά επικαλούμενοι ότι εργάζονται σε εταιρείες οι οποίες ΘΑ ΣΥΝΑΨΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ (!) κάποια σύμβαση με το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ως ανάδοχοι απαιτούν από τους υπαλλήλους να διευκολύνουν την πρόσβασή τους στα δεδομένα, ως επί το πλείστον μέσω διεπαφών ή και άμεσα. Όπως καταλαβαίνετε κάτι τέτοιο είναι παράνομο και ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Δεν είναι δυνατόν να χορηγήσουν υπάλληλοι ελληνικού Ν.Π.Δ.Δ. πρόσβαση σε τρίτους που δεν συνδέονται με καμία νομική σχέση με αυτό, και συνεπώς δεν έχουν νομική δέσμευση για την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των Ελλήνων πολιτών, δεν έχουν νομική ευθύνη για την ποιότητα των εκτελούμενων εργασιών ή ευθύνη αποζημίωσης σε περίπτωση πρόκλησης ζημίας κ.λ.π. Πολύ περισσότερο δεν είναι δυνατόν να επιβληθούν τέτοιες πρακτικές στους εργαζόμενους με προφορικές εντολές, καθότι οι εργαζόμενοι που θα συμμορφωθούν με παράνομες προφορικές εντολές εκτίθενται σε σοβαρότατους νομικούς κινδύνους. Όπως γνωρίζετε καλύτερα από εμάς, όλες οι συμβάσεις στο στενό δημόσιο τομέα συνάπτονται αποκλειστικά με τον έγγραφο τύπο επί ποινή απόλυτης ακυρότητας, υπόκεινται στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και λοιπών εποπτικών αρχών. Οι εργαζόμενοι και οι υπηρεσίες του Ν.Π.Δ.Δ. δεν δικαιούνται να παρέχουν πρόσβαση και να συνεργάζονται με ιδιώτες οι οποίοι δεν συνδέονται με καμία νομική-συμβατική σχέση με τον φορέα, και παρόλα επιχειρούν να εγκαταστήσουν για λογαριασμό του Ν.Π.Δ.Δ. εφαρμογές είτε με νέες είτε με ήδη υπάρχουσες λειτουργικότητες. Επιπλέον, ουδέποτε ζητήθηκε η υλοποίηση των εφαρμογών αυτών από τις επιχειρησιακές διευθύνσεις, ούτε έχει ζητηθεί να δοθούν τεχνικές προδιαγραφές από την Δ/νση Πληροφορικής. Επίσης δεν υπάρχει κάποιο ειδικό πρωτόκολλο ασφαλείας που να σχετίζεται με την εφαρμογή τέτοιων διαδικασιών. Εκτός από τον ελλιπή και αποσπασματικό σχεδιασμό , όλες αυτές οι εφαρμογές στηρίζονται στη λειτουργία και τα δεδομένα του υπάρχοντος πληροφοριακού συστήματος, προσθέτοντας επιπλέον φόρτο σε αυτό, ενώ επιπλέον η εγκατάσταση τέτοιων εφαρμογών ουσιαστικά από αγνώστους εγκυμονεί αυτονόητους κινδύνους και για την ασφάλεια της ψηφιακής υποδομής του Ν.Π.Δ.Δ. και για την ασφάλεια των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που καταχωρούνται σε αυτό. Μάλιστα κάποια στελέχη των υπηρεσιών πληροφορικής προτίμησαν να παραιτηθούν παρά να επωμιστούν νομικούς κινδύνους και ευθύνες που δεν τους αναλογούν επιτρέποντας την πρόσβαση και επέμβαση μη νομιμοποιούμενων τρίτων στα συστήματα του Κτηματολογίου. Στη συνέχεια επιχειρείται η ένταξη και η αντιστοίχιση των εφαρμογών αυτών σε επιμέρους κατηγορίες και δράσεις του έργου RRF, οι οποίες βεβαίως πόρρω απέχουν από την ουσία και τον σκοπό του έργου, καθώς δεν αναδιοργανώνουν σε θετική κατεύθυνση τα συστήματα και τις εφαρμογές μας, αλλά αντιθέτως συνιστούν πρόσθετη επιβάρυνση. Σε ότι αφορά στη μετάπτωση μέχρι στιγμής έχει γίνει συμφωνία με την ΓΓΠΣΨΔ να επιτραπεί στον Φορέα μας η δυνατότητα φιλοξενίας της υποδομής μας στο κυβερνητικό υπολογιστικό νέφος G-Cloud και συγκεκριμένα σε πόρους (resources) του OCI της εταιρείας Oracle. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής η εταιρεία Oracle Hellas έχει αναλάβει: ♦ Την μεταφορά του database layer (η οποία έχει ολοκληρωθεί σε πιλοτικό περιβάλλον). ♦ Την διαμόρφωση της υποδομής που θα δεχτεί τα συστήματά μας, η οποία καθυστερεί να ξεκινήσει, καθώς δεν έχει προβλεφθεί ποιος θα κάνει τη σχετική διαστασιολόγηση. Το κόστος της φιλοξενίας αυτής το αναλαμβάνει η ΓΓΠΣΨΔ, καθώς αποτελεί τμήμα του κυβερνητικού νέφους. Το κόστος της αδειοδότησης του λογισμικού της βάσης δεδομένων χρηματοδοτείται μέσω του Enterprise Agreement που έχει συνάψει η ΓΓΠΣΨΔ με την Oracle. Σε ότι αφορά στο κόστος μεταφοράς και διαμόρφωσης της υποδομής προϋπολογισμού ποσού 210.000€, αυτό θα καλυφθεί από πόρους του Φορέα, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση της Διοίκησης. Για όλο το υπόλοιπο έργο, δηλαδή την μεταφορά, εγκατάσταση, παραμετροποίηση, συγχρονισμό κλπ όλων των υπόλοιπων συστημάτων αναφέρθηκε προφορικά από τη Διοίκηση ότι θα χρησιμοποιηθούν πόροι από τη συμφωνία υποστήριξης της ΓΓΠΣΨΔ, καθώς και από τη συμφωνία υποστήριξης συστημάτων του κτηματολογίου (με την εταιρεία Cosmos). Καμία πρόβλεψη δεν έχει ληφθεί αναφορικά με μελέτη ασφάλειας συστημάτων. Συμπεραίνουμε ότι επιχειρούνται παρεμβάσεις στην ψηφιακή υποδομή του Ν.Π.Δ.Δ. αποσπασματικά σχεδιασμένες, χωρίς συντονισμό, χωρίς συνολική μελέτη και καταγραφή μεθοδολογίας, με πολλές προφορικές παραδοχές, με χρονοδιάγραμμα που δεν βασίζεται σε εκτίμηση πραγματικών δεδομένων και αναιρείται διαρκώς και κυρίως χωρίς δεσμευτική συμμετοχή του αναδόχου. Αυτά το καθιστούν ανέφικτο. Προτάσεις 1. Να τηρηθεί ο αρχικός σχεδιασμός του έργου RRF, δηλαδή να χρηματοδοτηθεί η μελέτη και υλοποίηση της μετάπτωσης μέσω εκτελεστικής σύμβασης που θα υπογράφει άμεσα με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και δέσμευση για το αποτέλεσμα. Είναι ο συντομότερος αλλά και ο ασφαλέστερος δρόμος για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος. 2. Να ανασταλεί η υλοποίηση νέων υπηρεσιών ώστε το προσωπικό, εκτός από την καθημερινή λειτουργία, να απασχοληθεί αποκλειστικά με το έργο της μετάπτωσης. Τα στελέχη της Δ/νσης Πληροφορικής, τόσο μέσω της υπηρεσιακής οδού, με εσωτερικά σημειώματα και προφορικές ενημερώσεις, όσο και ως εργαζόμενοι μέσω του σωματείου εργαζομένων του φορέα (ΣΕΚΤ), έχουν ενημερώσει και προειδοποιήσει τη Διοίκηση του Ν.Π.Δ.Δ. και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου για την κατάσταση των συστημάτων του Ν.Π.Δ.Δ. τις ανασφαλείς και μη νόμιμες πρακτικές που περιγράφηκαν παραπάνω και τον κίνδυνο κατάρρευσης του συστήματος. Επίσης, έχουν εξηγήσει τους λόγους που καθιστούν ανέφικτη την μετάπτωση στο G-Cloud με την πρακτική που ακολουθείται σήμερα από τη Διοίκηση. Σημειώνεται ότι η κατάσταση βαίνει ραγδαία επιδεινούμενη τις τελευταίες ημέρες εξαιτίας και των παραιτήσεων έμπειρων στελεχών με συνέπεια την απώλεια της απαραίτητης τεχνογνωσίας για την επιχειρησιακή συνέχεια. Τονίζουμε και πάλι ότι εφόσον δεν ληφθούν δεόντως υπόψη οι επισημανθείσες ανησυχίες μας, ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος αποσταθεροποίησης ή και πλήρους απώλειας του συστήματος, με συνακόλουθες επιπτώσεις που ενδέχεται να περιλαμβάνουν την προσωρινή, ή και οριστική αναστολή των συναλλαγών επί ακινήτων. Οι εργαζόμενοι με πλήρες αίσθημα ευθύνης οφείλουμε να εκθέσουμε τα δεδομένα και τις εύλογες ανησυχίες μας και να ζητήσουμε την παρέμβαση του Υπουργείου για την έγκαιρη, νόμιμη και τεχνικοοικονομικά ορθή αντιμετώπιση των προβλημάτων και κινδύνων που προαναφέρθηκαν. Είμαστε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφόρηση ζητηθεί, προφορικά ή γραπτά και αναμένουμε την παρέμβαση του Υπουργείου για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, αλλά και των εργαζομένων που εκτίθενται σε νομικούς κινδύνους. Το παρόν υπόμνημα συνοδεύεται από Πίνακα Περιεχόμενων σχετικών Εγγράφων». View full Άρθρου

Η καθιέρωση του Μοναδικού Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου και η δημιουργία Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων σηματοδοτούν μια νέα εποχή ψηφιακής διαχείρισης περιουσίας, απλοποιώντας διοικητικές διαδικασίες και ενισχύοντας τη διαφάνεια Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται ένα από τα πλέον φιλόδοξα εγχειρήματα ψηφιακού μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης στον τομέα της ακίνητης περιουσίας. Με στόχο την ενοποίηση και τον εξορθολογισμό των πληροφοριακών συστημάτων που αφορούν τα ακίνητα, προωθείται η δημιουργία ενός Μοναδικού Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΜΑΤΑ), ο οποίος θα λειτουργεί ως το ενιαίο σημείο αναφοράς για κάθε πράξη που σχετίζεται με το εκάστοτε περιουσιακό στοιχείο. Η εισαγωγή του αριθμού αυτού δεν αποτελεί απλώς τεχνική καινοτομία, αλλά προϋπόθεση για την ενοποιημένη καταγραφή και παρακολούθηση όλων των στοιχείων που συνδέονται με κάθε ακίνητο – από το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τις πολεοδομικές άδειες μέχρι τις ενεργειακές παροχές, τις φορολογικές δηλώσεις και τις πιθανές εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις. Η σχετική μελέτη έχει ανατεθεί σε εξειδικευμένο ιδιώτη, με καθήκον την αποτύπωση του κατακερματισμένου υφιστάμενου πλαισίου, το οποίο περιλαμβάνει διαφορετικά αναγνωριστικά (ΚΑΕΚ, ΑΤΑΚ, αριθμούς παροχής ρεύματος και ύδρευσης κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται σήμερα από φορείς όπως το Κτηματολόγιο, η ΑΑΔΕ, οι δήμοι και οι εταιρείες κοινής ωφέλειας. Η ψηφιακή ενοποίηση θα υλοποιηθεί μέσω του Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων (E-Registries), μιας νέας πλατφόρμας που αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία έως το 2026. Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό άνω των 8 εκατ. ευρώ. Ενιαίος Φάκελος ΠεριουσίαςΤο E-Registries φιλοδοξεί να δημιουργήσει έναν ψηφιακό φάκελο για κάθε ακίνητο, στον οποίο θα ενσωματώνονται αυτόματα πληροφορίες από: το Εθνικό Κτηματολόγιο (σε φάση ολοκλήρωσης), το ηλεκτρονικό έντυπο Ε9, την Πολεοδομία και τις σχετικές άδειες (μέσω ΤΕΕ), τα δικαστήρια και τα υποθηκοφυλακεία για εκκρεμείς νομικές υποθέσεις, τους φορείς χορήγησης αγροτικών ενισχύσεων, όπου υφίσταται καλλιεργητική δραστηριότητα. Με την εφαρμογή του νέου συστήματος, κάθε μεταβολή που καταχωρείται, όπως μία αγοραπωλησία ή μία οικοδομική άδεια, θα ενεργοποιεί αυτόματες ενημερώσεις σε όλα τα συναρμόδια συστήματα – από τη ΔΕΗ και την ΕΥΔΑΠ έως τις αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες. Ο πολίτης απαλλάσσεται έτσι από την υποχρέωση να επανυποβάλλει τα ίδια στοιχεία σε πολλαπλές πλατφόρμες. Ανάγκη για Τάξη και ΔιαφάνειαΣήμερα, οι ασυνέπειες μεταξύ διαφορετικών καταγραφών – όπως οι αποκλίσεις στα τετραγωνικά μέτρα μεταξύ Ε9 και Κτηματολογίου – προκαλούν σύγχυση και κόστος σε ιδιοκτήτες, συμβολαιογράφους και ελεγκτικές αρχές. Η διαλειτουργικότητα που θα φέρει το νέο πλαίσιο στοχεύει όχι μόνο στη μείωση της γραφειοκρατίας, αλλά και στην ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά ακινήτων. Το υπουργείο Οικονομικών προσβλέπει στη δημιουργία ενός κεντρικού πληροφοριακού κόμβου, στον οποίο θα συγκεντρώνεται όλη η πληροφορία που αφορά ακίνητα στη χώρα – τόσο στα φυσικά χαρακτηριστικά τους (οικόπεδα, κτίρια, υποδομές), όσο και στις χρήσεις και υποχρεώσεις που απορρέουν από την εκμετάλλευσή τους (φορολογία, μισθώσεις, ενεργειακή κατανάλωση, τηλεπικοινωνίες κ.ά.). Η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η Πολιτεία, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις αλληλοεπιδρούν με το πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, παρέχοντας ένα ενιαίο και αξιόπιστο πλαίσιο λειτουργίας. View full Άρθρου

Τα αποτελέσματα της παγκόσμιας έρευνας “What Occupiers Want 2025” της Cushman & Wakefield και της CoreNet Global.Η Cushman & Wakefield, σε συνεργασία με την CoreNet Global, δημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνας What Occupiers Want 2025, αποτυπώνοντας τις εξελισσόμενες προτεραιότητες στον τομέα των εμπορικών ακινήτων (CRE) σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έρευνα βασίστηκε σε απόψεις στελεχών CRE από την Αμερική (52%), την ΕΜΕΑ (34%) και την Ασία-Ειρηνικό (14%) και αντιπροσωπεύει περίπου 8,1 εκατομμύρια εργαζομένους και 340 εκατομμύρια τετραγωνικά πόδια γραφειακών χώρων. οι επιχειρήσεις καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ παραδοσιακών πρακτικών ελέγχου κόστους και νέων προτεραιοτήτων που σχετίζονται με το ανθρώπινο δυναμικό, τον οργανωσιακό πολιτισμό και την ευελιξία του χαρτοφυλακίου τους. Τα βασικά ευρήματα περιλαμβάνουν: Ο έλεγχος του κόστους εξακολουθεί να αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητα, ωστόσο η αβεβαιότητα και οι μεταβαλλόμενες απαιτήσεις σε εργαζομένους και κουλτούρα των εταιρειών οδηγούν τις στρατηγικές σε νέα κατεύθυνση. Το 29% των εταιρειών δηλώνει ότι οι ομάδες CRE πλέον αναφέρονται στο τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού, αναδεικνύοντας τη σημασία του εργασιακού περιβάλλοντος στην εμπειρία των εργαζομένων. Η περίοδος μείωσης των χώρων σταθεροποιείται: Ύστερα από αρκετά έτη μείωσης του φυσικού αποτυπώματος, η εποχή των μαζικών περικοπών χώρων φαίνεται να φτάνει στο τέλος της. Μόνο το 32% των εταιρειών σκοπεύει να μειώσει περαιτέρω τον χώρο του, ενώ 1 στις 8 επιχειρήσεις σχεδιάζει επέκταση. Επιπλέον, το μέσο μέγεθος των μισθώσεων γραφείων έχει αυξηθεί κατά 13% από το 2023. Οι χρήστες ζητούν περισσότερες υπηρεσίες: το 85% αναμένει αναβαθμισμένα amenities και εμπειρίες στο χώρο εργασίας, με το 46% πρόθυμο να πληρώσει premium για αυτά. Τα υψηλής ποιότητας γραφεία απολαμβάνουν premium τιμής σχεδόν διψήφιου ποσοστού. Ωστόσο, υπάρχει χάσμα μεταξύ προσδοκίας και πραγματικότητας: μόνο το 60% των εργαζομένων θεωρεί ότι το τρέχον εργασιακό τους περιβάλλον υποστηρίζει πλήρως τη συνεργασία, τις σχέσεις και την οικοδόμηση κουλτούρας – τα βασικά στοιχεία που προσελκύουν τους εργαζόμενους πίσω στο γραφείο. Οι ευέλικτες στρατηγικές προσλήψεων ενισχύονται, με τις εταιρείες να επεκτείνονται γεωγραφικά ώστε να αποκτούν πρόσβαση σε ταλέντα. Οι ευέλικτες πρακτικές προσλήψεων είναι πλέον ο κανόνας, με το 61% των εταιρειών να προσαρμόζει τη στρατηγική των νέων τους γραφείων ώστε να προσεγγίσει ταλέντα από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. «Η έρευνα δείχνει ότι οι αποφάσεις για τα ακίνητα δεν αφορούν πλέον μόνο την εξοικονόμηση κόστους, αλλά και την ενίσχυση της εμπειρίας και απόδοσης του ανθρώπινου δυναμικού», δήλωσε η Δέσποινα Κατσικάκης, Global Lead, Total Workplace Consulting στην Cushman & Wakefield. πηγή ered.gr View full Άρθρου

Δήλωση λύσης μίσθωσης μόνον «με το κλειδί στο χέρι» και δήλωση μίσθωσης μόνον από ένα συνιδιοκτήτη επισημαίνει η ΠΟΜΙΔΑ προς τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες ακινήτων, σε σχέση με την απόφαση με αρ. Α.1068/2025 του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή για τον ορισμό προθεσμίας 30 ημερών για αποδοχή των κάθε είδους δηλώσεων και έως 30.6 για εκπρόθεσμη δήλωση λύσεων χωρίς πρόστιμο, που ήταν και τα δύο πάγια αιτήματα της ΠΟΜΙΔΑ που συμπεριλαμβάνονταν στο από 3.2.2025 υπόμνημά της προς τον Διοικητή της ΑΑΔΕ.Η ΠΟΜΙΔΑ συγκεκριμένα επισημαίνει και συνιστά τα εξής: 1. Στη συνιδιοκτησία ένας υποβάλει τις δηλώσεις για όλους. Όταν υπάρχει συνιδιοκτησία στο εκμισθούμενο ακίνητο, τη δήλωση στην εφαρμογή Μισθώσεων Ακινήτων της ΑΑΔΕ περί σύναψης μιας νέας μίσθωσης ή τροποποίησης μιας υπάρχουσας (παράταση διάρκειας, αναπροσαρμογή μισθώματος κλπ.) ή και της λύσης της, την υποβάλει ένας και μόνον από τους συνιδιοκτήτες-συνεκμισθωτές, και όχι όλοι, όπως ίσχυσε κατά τα πρώτα χρόνια εφαρμογής της διαδικασίας αυτής. Οι λοιποί συνιδιοκτήτες θα έχουν πλέον προθεσμία 30 ημερών για να δηλώσουν ΑΡΝΗΣΗ στη δήλωση αυτή, στην περίπτωση που διαφωνούν, έχοντας μάλιστα την ευχέρεια να την αιτιολογήσουν, διαφορετικά θα θεωρείται ότι την έχουν αποδεχθεί. Το ίδιο ισχύει και για τους ενοικιαστές. 2. Δήλωση λύσης μίσθωσης μόνον «με το κλειδί στο χέρι»! Η δήλωση λύσης μιας μίσθωσης στην εφαρμογή της ΑΑΔΕ έχει καταρχήν αποκλειστικά φορολογικό σκοπό. Υποβάλλεται για να ενημερώσει την Φορολογική Αρχή ότι ο μισθωτής έχει παύσει να καταβάλει μισθώματα για τη μίσθωση αυτή. Από νομική όμως άποψη η δήλωση αυτή όχι μόνον δεν διευκολύνει στο παραμικρό τον εκμισθωτή να πάρει το ακίνητό του ελεύθερο, όπως φαντάζονται πολλοί, αλλά αντιθέτως κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως καταγγελία της μίσθωσης με δυσμενέστατες συνέπειες σε βάρος του. Η πρώτη συνέπεια είναι ότι αν δεν του έχει αποδοθεί το ακίνητο, τότε δεν μπορεί να καταφύγει στην ταχεία διαδικασία διαταγής απόδοσης μισθίου, γιατί αυτή δεν εφαρμόζεται στις λυμένες μισθώσεις, παρά μόνον στις ενεργές. Η δεύτερη και ακόμη βαρύτερη συνέπεια, είναι ότι τα ποσά που οφείλονται από τον ενοικιαστή μετά την καταγγελία και λύση της μίσθωσης χαρακτηρίζονται πλέον ως «αποζημίωση χρήσης», τα οποία η Διοίκηση, ενώ όταν εισπράττονται, τα φορολογεί κανονικά θεωρώντας τα ως μισθώματα, όταν όμως δεν εισπραχθούν και ζητηθεί η αναβολή φορολόγησής τους ως ανείσπρακτα μισθώματα, τότε με εγκύκλιο τα χαρακτηρίζει ως «αποζημίωση χρήσης» και τα φορολογεί κανονικά, με τον ισχυρισμό ότι ο νόμος αφορά μόνον τα μισθώματα, και όχι την «αποζημίωση χρήσης»! Δύο μέτρα και δύο σταθμά σε βάρος του φορολογουμένου, σε ένα πρόβλημα που δεν έχει επιλυθεί παρά τα συνεχή υπομνήματα της ΠΟΜΙΔΑ, και θα πρέπει και αυτό να επιλυθεί άμεσα. Για τους παραπάνω σοβαρότατους λόγους οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες εκμισθωτές θα πρέπει να δηλώνουν στην εφαρμογή της ΑΑΔΕ τη λύση της μίσθωσης, μόνον αφού έχουν παραλάβει τη χρήση ελεύθερη και τα κλειδιά του ακινήτου τους. Τι προβλέπει η απόφαση της ΑΑΔΕ Προθεσμία τριάντα (30) ημερών από τη υποβολή Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας θα έχουν στη διάθεσή τους οι μισθωτές και οι συνιδιοκτήτες ακινήτων, για να αποδεχθούν τη δήλωση που υπέβαλε ο ένας εκ των συνιδιοκτητών - εκμισθωτής, ενώ ταυτόχρονα δίνεται προθεσμία έως τις 30.6.2025 για να αναρτηθούν εκπρόθεσμα οι δηλώσεις λύσης μισθώσεων που είχαν λήξει μέχρι 30.4.2025, χωρίς το διοικητικό πρόστιμο των 100 ευρώ. Αυτό προβλέπεται με την απόφαση με αρ. Α.1068/2025 του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, με την οποία ικανοποιούνται τα δύο πρώτα αιτήματα της ΠΟΜΙΔΑ που συμπεριλαμβάνοντας στο υπόμνημά της της 3.2.2025. Σύμφωνα με την ανωτέρω απόφαση, με την υποβολή της δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας από τον εκμισθωτή, η οποία υπoβάλλεται από την 2.6.2025 και μετά, οι μισθωτές και οι λοιποί συνιδιοκτήτες του ακινήτου: Λαμβάνουν σχετική ειδοποίηση στη θυρίδα «Τα Μηνύματά μου» της ψηφιακής πύλης myAADE (myaade.gov.gr), στη διαδρομή Μητρώο & Επικοινωνία > Τα Μηνύματά μου καθώς επίσης και μέσω του myAADEapp. Ενημερώνονται μέσω e-mail στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχουν δηλώσει. Έχουν τριάντα (30) ημέρες από τη λήψη της σχετικής ειδοποίησης, για να αποδεχτούν ή να απορρίψουν ψηφιακά τη δήλωση που υπέβαλε ο εκμισθωτής /συνιδιοκτήτης. Σε περίπτωση απόρριψης, συμπληρώνονται και οι λόγοι μη αποδοχής σε ειδικό πεδίο της εφαρμογής. Εάν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αυτή, χωρίς καμιά αντίδραση των μισθωτών ή των συνιδιοκτητών, τότε η δήλωση προς την ΑΑΔΕ θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Εξάλλου με την ίδια απόφαση, για τη διευκόλυνση των φορολογουμένων προβλέπεται επίσης προθεσμία μέχρι τις 30/6 για να: Προβούν οι συνιδιοκτήτες και οι μισθωτές ενεργών μισθώσεων, στις ενέργειες αποδοχής ή απόρριψης των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί ή θα υποβληθούν μέχρι 1/6, εφόσον δεν το έχουν πράξει ήδη. Υποβάλουν οι εκμισθωτές τη δήλωση λύσης της μίσθωσης χωρίς κυρώσεις για μισθώσεις που έληξαν μέχρι 30/4, εφόσον δεν το έχουν πράξει. Επισημαίνεται ότι οι μισθωτές /συνιδιοκτήτες μπορούν να ανατρέξουν στις ψηφιακές δηλώσεις μίσθωσης ακινήτων μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE (myaade.gov.gr), στη διαδρομή Εφαρμογές > Φορολογικές Υπηρεσίες > Ακίνητα > Δηλώσεις μίσθωσης ακινήτων > Είσοδος στην Εφαρμογή, κάνοντας χρήση των προσωπικών τους κωδικών TAXISnet, για να αποδεχτούν ή όχι ψηφιακά τη σχετική δήλωση. View full Άρθρου

Η Διοικούσα Επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, προσκαλεί τα Μέλη του να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους στις νέες Μόνιμες Επιτροπές που πρόκειται να συγκροτήσει. Οι Μόνιμες Επιτροπές, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του ΤΕΕ, αποτελούν Όργανα με εισηγητικό και γνωμοδοτικό χαρακτήρα για τα θέματα που παραπέμπονται σε αυτές και η λειτουργία τους ρυθμίζεται με σχετικό Κανονισμό. Τα θεματικά αντικείμενα των υπό συγκρότηση νέων Μονίμων Επιτροπών είναι: ΜΕ Θεμάτων Δημοσίων Έργων ΜΕ Θεμάτων Μελετών Δημοσίων Έργων ΜΕ Θεμάτων Ιδιωτικών Έργων ΜΕ Θεμάτων Μελετών Ιδιωτικών Έργων (Πολεοδομική Νομοθεσία) ΜΕ Θεμάτων Ενέργειας ΜΕ Θεμάτων Περιβάλλοντος ΜΕ Θεμάτων Πληροφορικής ΜΕ Θεμάτων Δημόσιας Διοίκησης ΜΕ Θεμάτων Απασχόλησης – Εργασιακού Πλαισίου και Θεμάτων Ασφάλειας και Υγιεινής της Εργασίας ΜΕ Θεμάτων Νέων Μηχανικών ΜΕ Θεμάτων Ποιότητας ΜΕ Θεμάτων Παιδείας και Επιμόρφωσης ΜΕ Θεμάτων Έρευνας και Καινοτομίας ΜΕ Θεμάτων Ανάπτυξης ΜΕ Θεμάτων Βιομηχανίας ΜΕ Θεμάτων Διεθνών Σχέσεων ΜΕ Θεμάτων Πολιτικής Προστασίας ΜΕ Ελευθέρων Επαγγελματιών Οι αιτήσεις συμμετοχής θα γίνονται μόνο ηλεκτρονικά μέχρι τις 15 Ιουλίου 2025. ΑΙΤΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ View full Άρθρου