Νομοθεσία

Τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφωθεί ένα νέο πλαίσιο για την καταγραφή και παρακολούθηση των ακινήτων. Σε αυτό συνέβαλαν η σύνταξη του Κτηματολογίου, ο ηλεκτρονικός τρόπος έκδοσης των οικοδομικών αδειών με το σύστημα e- adeies και η καθιέρωση υποχρεωτικής σύνταξης της Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτιρίου για κάθε μεταβίβαση. Με αυτή τη συστηματική καταγραφή των ακινήτων, το κράτος δημιουργεί ένα μόνιμο σύστημα παρακολούθησης των κατασκευών, αλλά και των μεταβολών σε υφιστάμενα κτίρια καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους, με σκοπό να τεθεί ένα τέλος στις νέες αυθαιρεσίες και να θωρακισθεί η ιδιοκτησία των πολιτών. Όσον αφορά τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, που το προηγούμενο διάστημα μπήκαν στη ρύθμιση τακτοποίησης με οποιοδήποτε νόμο, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η διαδικασία θεωρείται ολοκληρωμένη, μόνο όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του. Δηλαδή, η μη έκδοση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας, ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Για αυτό οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα πρέπει άμεσα να απευθυνθούν σε αρμόδιο μηχανικό για την σύνταξη της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας του Κτιρίου τους. Σε ποιες Πράξεις είναι υποχρεωτική η Ταυτότητα Κτιρίου; Στα συμβόλαια αγοραπωλησίας, γονικής παροχής, δωρεάς κ.λπ. Οικοδομικές Άδειες εργασιών ανακαίνισης, προσθήκης, αλλαγής χρήσης κ.λπ. Επιδοτούμενα προγράμματα (Εξοικονομώ, ΕΣΠΑ κ.λπ.) Άδειες λειτουργίας επιχειρήσεων Δανειακές συμβάσεις με τράπεζες Πως αποκτά ηλεκτρονική ταυτότητα ένα κτίριο με πρόσφατα αυθαίρετα; Σε κάθε περίπτωση διατηρείται η κόκκινη γραμμή –την οποία έχει αποδεχθεί και το Συμβούλιο της Επικρατείας– που βάζει φρένο στην τακτοποίηση όσων παράνομων κτισμάτων έχουν κτιστεί μετά την 27η Ιουλίου του 2011. Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων; Κάθε ιδιοκτήτης θα πρέπει να απευθυνθεί σε ιδιώτη μηχανικό ο οποίος θα τον υποστηρίξει στην συγκέντρωση όλων των σχετικών εγγράφων που βρίσκονται σε διάφορες υπηρεσίες όπως: πολεοδομία, υποθηκοφυλάκειο, κτηματολόγιο κλπ . Με τη συγκέντρωση όλων των σχετικών εγγράφων δημιουργείται οι φάκελος του ακινήτου, ο οποίος θα τηρείται και θα ενημερώνεται από τον αρμόδιο μηχανικό σε περίπτωση αλλαγών και θα φυλάσσεται από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Ποια είναι η εργασία του μηχανικού; Ο μηχανικός αφού κάνει την αποτύπωση του κτιρίου ελέγχει το ακίνητο σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχέδια της πολεοδομίας (εφόσον υπάρχουν). Ο έλεγχος αφορά τα εξής: τη νομιμότητα του χώρου την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου την στατική του επάρκεια τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό Ποια έγγραφα και στοιχεία περιλαμβάνει ο φάκελος της Ταυτότητας Κτιρίου; α) το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου, με τις αναθεωρήσεις της, β) τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια, γ) το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ή τμημάτων αυτού, δ) το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί, ε) οι δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων, στ) τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν το κτίριο στην πραγματική του κατάσταση όταν αυτή δεν προκύπτει από τα στοιχεία των περιπτώσεων α’, β’ και ε’, ζ) το δελτίο δομικής τρωτότητας και η μελέτη στατικής επάρκειας, εφόσον απαιτείται, η) ο πίνακας χιλιοστών και η μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφόσον απαιτούνται, θ) το Πιστοποιητικό Πληρότητας για Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Τι ισχύει για τα διαμερίσματα και γενικά για μεταβίβαση οριζόντιας ιδιοκτησίας; Ειδικά για τη διηρημένη ιδιοκτησία η Ηλεκτρονική Ταυτότητα περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία: – το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου εντός του οποίου βρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία, με τις αναθεωρήσεις της, – τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια, – το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης της διηρημένης ιδιοκτησίας, – το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί, – δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων, – τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν τη διηρημένη ιδιοκτησία στην πραγματική της κατάσταση πλην των κοινοχρήστων χώρων, – το δελτίο δομικής τρωτότητας, – τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφ’ όσον απαιτούνται, – το Πιστοποιητικό Πληρότητας της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας της Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Τι ισχύει με τις οριζόντιες ιδιοκτησίες (διαμερίσματα, γραφεία, καταστήματα) που έχουν κατασκευασθεί διαφορετικά από τα σχέδια της πολεοδομίας; Συντάσσεται ηλεκτρονική ταυτότητα και μπορεί να γίνει μεταβίβαση με τη δυνατότητα μονομερούς τροποποίησης σύστασης της οριζόντιας ή καθέτου ιδιοκτησίας, καθώς και των παρακολουθημάτων ή των χώρων αποκλειστικής χρήσης αυτών, ως προς την επιφάνεια, το περίγραμμα και τη χρήση της οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί ή περιγραφεί στη σύσταση οριζοντίων/καθέτων ιδιοκτησιών, εφόσον η σημερινή πραγματική κατάσταση έχει δημιουργηθεί από τον χρόνο κατασκευής της οικοδομής και αποτυπώνεται στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου ή Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας του για τις παρακάτω περιπτώσεις: Εσφαλμένες εμβαδομετρήσεις Διαμερισματώσεις με όμορες οριζόντιες ιδιοκτησίες Αλλαγή χρήσης / ενσωμάτωση ημιυπαιθρίων χώρων εξωστών, του και έρκερ συμπεριλαμβανομένου, εν όλω ή εν τμήματι. Αλλαγή χρήσης/ενσωμάτωση τμημάτων αποκλειστικής χρήσης εν όλω ή εν τμήματι στις διηρημένεςιδιοκτησίες, στις οποίες έχουν αποδοθεί κατά τη σύσταση, στα οποία περιλαμβάνονται και τα παρακολουθήματα (κτίσματα) οριζοντίων ιδιοκτησιών που έχουν αποδοθεί σε αυτές. Γιατί απαιτείται ηλεκτρονική ταυτότητα και για τα νόμιμα κτίρια ; Σκοπός της ηλεκτρονικής ταυτότητας εκτός της καταγραφής του ακινήτου είναι και ο έλεγχος του τρόπου κατασκευής του κτιρίου καθώς και η παρακολούθησή του μετά την ολοκλήρωσή του σε όλη τη διάρκεια του χρόνου ζωής του, με σκοπό τον έλεγχο της ασφάλειάς του, τη συντήρηση του, καθώς και την αποτροπή εκτέλεσης πολεοδομικών αυθαιρεσιών στην πορεία. Γιατί γίνεται Ηλεκτρονική Ταυτότητα σε οικόπεδα και αγροτεμάχια, χωρίς κτίσμα; Με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα ο μηχανικός που έκανε αυτοψία πιστοποιεί ότι το ακίνητο είναι αδόμητο, χωρίς κτίσμα και χωρίς να έχουν εγκατασταθεί σε αυτό αυθαίρετες κατασκευές. Έτσι περιφράξεις, γεωτρήσεις, περιτοιχίσεις, στέγαστρα, αποθήκες πρόχειρες και λοιπές κατασκευές θεωρούνται αυθαίρετα τα οποία κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις πρέπει πρώτα να τακτοποιηθούν και στη συνέχεια να εκδοθεί η ΗΤΚ. Κάθε φορά που θα μεταβιβάζεται το ίδιο ακίνητο θα χρειάζεται Ταυτότητα Κτιρίου; Η σύνταξη Ταυτότητας Κτιρίου είναι απαραίτητη από 1η Ιανουαρίου 2021 για τις μεταβιβάσεις των ακινήτων, πράγμα που σημαίνει ότι για κάθε δικαιοπραξία, η οποία θα αλλάζει το καθεστώς ιδιοκτησίας ενός ακινήτου θα πρέπει να έχει προηγηθεί, καθώς η προσάρτηση της σχετικής δήλωσης στο συμβόλαιο μεταβίβασης κυριότητας είναι απαραίτητη. Στις επόμενες μεταβιβάσεις ο μηχανικός που θα ορίζει εκάστοτε ο ιδιοκτήτης, θα εκδίδει το Πιστοποιητικό Πληρότητας, από το οποίο θα βεβαιώνεται ότι δεν υπάρχουν αυθαίρετες αλλαγές στην ιδιοκτησία αυτή, ή ότι έχει ενημερωθεί η Ταυτότητα Κτιρίου αν έχει μεσολαβήσει έκδοση οικοδομικής αδείας ή εργασιών μικρής κλίμακας για την εκτέλεση εργασιών στην ιδιοκτησία αυτή. Στις νέες οικοδομές η Ταυτότητα Κτιρίου θα εκδίδεται μαζί με την οικοδομική τους άδεια. Τι γίνεται με τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα και για τα ακίνητα με μεγάλες αυθαιρεσίες που δεν πρόλαβαν να «τακτοποιηθούν»; Καταρχήν θα πρέπει να θυμίσουμε ότι, οι διαδικασίες νομιμοποίησής των κτιρίων με μεγάλες αυθαιρεσίες της Κατηγορίας 5 σταμάτησαν τον Οκτώβριο του 2020. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις κτίρια της «Κατηγορίας 5» μετακινήθηκαν στην «Κατηγορία 4», προκειμένου να μπορούν να δηλωθούν και να αξιοποιηθούν, ενώ προωθήθηκαν και άλλες ρυθμίσεις για τακτοποίηση κτιρίων της Κατηγορίας 5, τα οποία διαχειρίζονται οι τράπεζες μετά από πλειστηριασμούς, εκμισθώνονται με σύμβαση leasing, μεταβιβάζονται στην ΕΤΑΔ, κληρονομούνται ή βρίσκονται σε περιοχές που κηρύχθηκαν το 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Για τα υπόλοιπα μεγάλα αυθαίρετα, που περιλαμβάνονταν κτίρια δίχως οικοδομική άδεια, ή εκείνα που έχουν υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους και δεν πρόλαβαν να τακτοποιηθούν, το Υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει νέα νομοθετική ρύθμιση η οποία όμως «σκοντάφτει» στο Συμβούλιο Επικρατείας, το οποίο θέτει ως προϋπόθεση της κατεδάφιση των νέων αυθαιρέτων που συνεχίζουν να κτίζονται. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού πηγή taxydromos.gr View full Άρθρου

Την προστασία των σημαντικών τοπίων και φυσικών σχηματισμών θυμήθηκε το υπουργείο Περιβάλλοντος, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος εκπόνησης πολεοδομικών σχεδίων και ενώ οι περισσότεροι δήμοι των Κυκλάδων διαμαρτύρονται εδώ και μια τριετία για την υπερδόμηση των νησιών. Το ΥΠΕΝ απέστειλε έγγραφο στους δήμους πριν από μία εβδομάδα ζητώντας τους να υποδείξουν περιοχές όπου θα ανασταλεί η δόμηση. Και μάλιστα εγκαλεί όσους δεν απάντησαν μέσα στην εβδομάδα, όπως ο Δήμος Μήλου. Μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε από την αποκάλυψη της ανέγερσης ξενοδοχειακού συγκροτήματος στην περιοχή Καμίνια, κοντά στο Σαρακήνικο, το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να ασχοληθεί με την προστασία των ιδιαίτερων φυσικών σχηματισμών ή τοπίων. Με έγγραφο που απέστειλε ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού, Ευθύμης Μπακογιάννης, σε όλες τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και μέσω αυτών στους δήμους, ζήτησε να υποδείξουν άμεσα ποιες περιοχές κρίνουν ότι πρέπει να προστατευθούν (ώστε να εκδοθεί απόφαση αναστολής οικοδομικών αδειών). Μάλιστα, το υπουργείο έσπευσε να κατηγορήσει όσους δήμους δεν ανταποκρίθηκαν εγκαίρως, όπως τον Δήμο Μήλου, υποδεικνύοντας ότι «η ανταπόκριση μέχρι σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί περιορισμένη». Η προσχηματική αυτή κίνηση –μια και το υπουργείο δεν έχει επιδείξει κανένα ενδιαφέρον για έλεγχο της δόμησης– έχει εκληφθεί με διαφορετικό τρόπο σε κάθε Κυκλαδονήσι, χαρακτηριστικό της αταξίας που επικρατεί στα θέματα δόμησης και προστασίας του χαρακτήρα των νησιών. Στη Σαντορίνη, στην Πάρο και στην Τήνο, για παράδειγμα, οι δήμοι υπέδειξαν συγκεκριμένες περιοχές. Κάποιοι δήμοι, όπως Κέας και Μυκόνου, απάντησαν ότι οι περιοχές αυτές έχουν ήδη υποδειχθεί από τα πολεοδομικά τους σχέδια που βρίσκονται σε ισχύ (κάποιοι, όπως ο Δήμος Αμοργού, δεν απάντησαν για τον ίδιο λόγο). Τέλος, ορισμένοι δήμοι ζήτησαν από το υπουργείο να αναλάβει εκείνο το «βαρύ φορτίο»: «Απαντήσαμε ζητώντας να επιταχυνθεί το πολεοδομικό σχέδιο. Δεν είναι εύκολο να υποδείξει το δημοτικό συμβούλιο περιοχές στις οποίες να απαγορευτεί η δόμηση, θα υπάρξουν διαμαρτυρίες ό,τι και να προτείνουμε. Πού είναι η πολιτεία τόσα χρόνια, που έπρεπε να κάνει πολεοδομικό σχεδιασμό; Με αγάπη το λέω», αναφέρει ο Δημήτρης Λιανός, δήμαρχος Νάξου. Δήλωση στην «Κ» έκανε και ο δήμαρχος Σερίφου, Κωνσταντίνος Ρεβίνθης, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Aπό τον Σεπτέμβριο του ’20 εξήγγειλε το ΥΠΕΝ τα πολεοδομικά σχέδια και έχουμε φτάσει στο ’25 και δεν έχουν ανατεθεί όλα. Αν ήθελε το υπουργείο να προστατέψει τα ιδιαίτερα τοπία, ας επιτάχυνε την υλοποίησή τους. Ωστόσo, δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά, όταν ο ίδιος ο υπουργός δηλώνει ότι “πρώτη προτεραιότητα είναι η προστασία των επενδυτών”». Κατά τα λοιπά, το υπουργείο Περιβάλλοντος αντέδρασε με ανακοίνωσή του στο προχθεσινό ρεπορτάζ της «Κ» για τη Μήλο –«Στα σκαριά 48 νέα ξενοδοχεία στη Μήλο» (23.2.2025)–, λέγοντας ότι δεν φέρει ευθύνη για τη μη ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, χωρίς να σχολιάσει καθόλου τη χωρίς προηγούμενο δρομολόγηση ξενοδοχειακών επενδύσεων στο νησί. Απαντώντας στις δηλώσεις του δημάρχου, Μανώλη Μικέλη, το υπουργείο Περιβάλλοντος επισημαίνει ότι υπεύθυνη για την έγκριση του Σχεδίου Χωρικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ, είναι ένα είδος πολεοδομικού σχεδίου) είναι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ενώ το ΥΠΕΝ είναι υπεύθυνο μόνο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του πλαισίου, η οποία είναι απαραίτητη καθώς περισσότερο από το 30% του δήμου είναι περιοχή Natura. Οσον αφορά την περιβαλλοντική έγκριση του σχεδίου, το υπουργείο αναφέρει ότι ο φάκελος του σχεδίου εξετάστηκε, «αλλά διαπιστώθηκαν ουσιώδεις παραλείψεις του σχεδιασμού αναφορικά με την προστασία αρχαιολογικών χώρων και της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας», κάτι που γνωστοποιήθηκε στον Δήμο Μήλου τον Ιανουάριο του 2024. Σημειώνει δε ότι «έκτοτε ο δήμος δεν έκανε καμία περαιτέρω ενέργεια για την έγκριση του ΣΧΟΟΑΠ, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρωθεί στην προθεσμία που όριζε το θεσμικό πλαίσιο, με καταληκτική ημερομηνία την 31η Μαρτίου 2024». «Θέλω συνεργασία» «Στην πραγματικότητα, αυτό που μας είχε ζητηθεί από το υπουργείο ήταν να υποδείξουμε περιοχές για ΑΠΕ και συγκεκριμένα για γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας, κάτι που το δημοτικό συμβούλιο έχει διακηρύξει εδώ και χρόνια ότι δεν επιθυμεί», λέει ο δήμαρχος Μήλου. «Ωστόσο, δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν, ούτε να τα βάλω με τον υπουργό. Θέλω συνεργασία για να σώσουμε ό,τι μπορούμε να σώσουμε γιατί έχουν αγοραστεί τεράστιες περιοχές και δρομολογούνται πολύ μεγάλες μονάδες. Το νησί μας θα γεμίσει τσιμέντο και σε λίγο δεν θα μπορούμε να εξυπηρετήσουμε ούτε το νερό ούτε τα σκουπίδια ούτε τα λύματα ούτε το κυκλοφοριακό. Θα υποβαθμιστούμε και θα μείνουμε με τα τσιμέντα». Από τον Γιώργο Λιάλιο πηγή kathimerini.gr View full Άρθρου

Μια πολύ σημαντική απόφαση, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη διάσωση πολλών αξιόλογων κτιρίων, εξέδωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας. Όπως όρισε, ο χαρακτηρισμός ενός κτιρίου ως διατηρητέου δεν πρέπει να εξαρτάται από την κατάστασή του –αν, για παράδειγμα, έχουν καταστραφεί κάποια από τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά ή μορφολογικά στοιχεία του–, εφόσον μπορεί η σημασία του να τεκμηριωθεί επιστημονικά και το κτίριο να αποκατασταθεί. Περαιτέρω όρισε ότι διατηρητέο μπορεί να κηρυχθεί και ένα μεμονωμένο κτίριο, δηλαδή όχι απαραίτητα ένα σύνολο κτιρίων, καθώς και ένα κτίριο το οποίο αποτελεί συνδυασμό αρχιτεκτονικών στυλ, διευρύνοντας την έως σήμερα αυστηρή θεώρηση της πολιτείας. Με την απόφαση γλίτωσε από κατεδάφιση ένα κτίριο του Μεσοπολέμου στην πλατεία Κολιάτσου. Η περίπτωση αφορά το κτίριο που βρίσκεται στην οδό Καλλινίκου 3, στο κέντρο της Αθήνας. Τόσο η οργάνωση Monumenta όσο και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) είχαν τα τελευταία δύο χρόνια αγωνιστεί ώστε να κηρυχθεί το κτίριο διατηρητέο, από κοινού με το γειτονικό του στην οδό Καλλινίκου 1. Ο ιδιοκτήτης του κτιρίου είχε ζητήσει να το κατεδαφίσει και, λόγω της ηλικίας του κτίσματος, η υπόθεση είχε οδηγηθεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Το ΚΕΣΑ γνωμοδότησε δύο φορές υπέρ του χαρακτηρισμού του κτιρίου ως διατηρητέου. Όμως την τρίτη φορά που η υπόθεση αναπέμφθηκε αποφάσισε να επιτρέψει την κατεδάφιση, παρά την περί του αντιθέτου εισήγηση της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων (ΔΑΟΚΑ) του ΥΠΕΝ. Η Monumenta και η ΕΛΛΕΤ προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά της απόφασης και χθες το ΣτΕ δημοσιοποίησε την απόφαση 320/2025, με την οποία η προσφυγή γίνεται δεκτή. Όπως όρισε το ΣτΕ, αν ένα κτίριο εξακολουθεί να υπάρχει ως «υλική μαρτυρία» και η σημασία του μπορεί να τεκμηριωθεί επιστημονικά (με σκοπό να προστατευθεί), τότε το κτίσμα μπορεί να χαρακτηριστεί διατηρητέο ακόμη κι αν έχει καταστραφεί ολοσχερώς, ή έχουν φθαρεί ή καταστραφεί τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά ή μορφολογικά στοιχεία του, υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία αυτά μπορούν να αποκατασταθούν. Αν μάλιστα κάποιος –ιδιώτης ή η αρμόδια υπηρεσία– έχει τεκμηριώσει επιστημονικά τη σημασία ενός κτιρίου, η απόρριψη του αιτήματος χαρακτηρισμού του ως διατηρητέου θα πρέπει να έχει ειδική αιτιολογία. Η απόφαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς είναι κοινός τόπος ότι εάν ένας ιδιοκτήτης τέτοιου κτιρίου επιθυμεί να το «ξεφορτωθεί», τότε σταδιακά αρχίζει να ξηλώνει κάθε αρχιτεκτονικό ή μορφολογικό στοιχείο που το καθιστούσε ιδιαίτερο, ώστε να απομείνει στο τέλος ένα «κουτί». Το ανώτατο δικαστήριο διευρύνει την αυστηρή θεώρηση της πολιτείας για τον χαρακτηρισμό ενός κτίσματος ως διατηρητέου – Αν είναι σε κακή στατική κατάσταση, προϋπόθεση είναι να μπορεί να αποκατασταθεί. Περαιτέρω, η κακή στατική κατάσταση ενός κτιρίου δεν αποτελεί από μόνη της αιτία να μη χαρακτηριστεί ένα κτίριο διατηρητέο, επισημαίνει το ΣτΕ, πάντα βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι το κτίριο μπορεί να αποκατασταθεί. Η απόφαση του ΣτΕ «απογυμνώνει» τη στάση που κράτησε το ΚΕΣΑ (τη δεύτερη φορά που το θέμα επανήλθε), χαρακτηρίζοντάς την «ελλιπή και αντιφατική». «Η όλως γενική εκτίμηση του ΚΕΣΑ ότι “δεν προκύπτουν κατά τρόπο ειδικό και συγκεκριμένο ποια είναι εκείνα τα αξιόλογα μορφολογικά και τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που δηλώνουν το ύφος μιας εποχής και η διατήρηση των οποίων θα συνέβαλλε στην αναγνώριση της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας της περιοχής” δεν αρκεί για να αντικρούσει την ειδική τεκμηρίωση της ΔΑΟΚΑ, η οποία στα έγγραφά της (εισήγηση και αιτιολογική έκθεση) περιγράφει αναλυτικά τα μορφολογικά στοιχεία και ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του εν λόγω κτιρίου», αναφέρει η απόφαση. Σημειώνει, δε, ότι «επιλεκτική υιοθέτηση μορφολογικών χαρακτηριστικών ποικίλων αρχιτεκτονικών ρευμάτων και στυλ» δεν αποκλείει τον χαρακτηρισμό κτιρίου ως διατηρητέου, δοθέντος ότι δεν τίθεται από τον νόμο ως προϋπόθεση η ύπαρξη ενός μόνο αρχιτεκτονικού στυλ, ούτε αποκλείεται ο συνδυασμός, στο ίδιο κτίριο, περισσότερων στοιχείων διαφορετικών ρευμάτων, εφόσον αυτά είναι αξιόλογα και πρέπει να διατηρηθούν. «Λειτουργούν διδακτικά» Η Monumenta και η ΕΛΛΕΤ χαιρέτισαν την απόφαση του ΣτΕ. «Κτίρια εκλεκτικιστικά, μοντέρνα της περιόδου του Μεσοπολέμου, αλλά και απλά λαϊκά, συγκροτούν ένα μεγάλο τμήμα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και την πολεοδομική φυσιογνωμία της πόλης, αναδεικνύουν την ιστορική συνέχειά της και εικονογραφούν την εξέλιξη της τυπολογίας της κατοικίας και τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής τους», αναφέρουν σε κοινή τους ανακοίνωση. «Πρόκειται για κτίρια που διατηρούν με τα χαμηλά τους ύψη, τις αυλές και τους κήπους τους μια ανθρώπινη κλίμακα και με την παρουσία τους στις γειτονιές της Αθήνας συμβάλλουν στην ποιότητα του δημόσιου χώρου και παράλληλα λειτουργούν διδακτικά, καθώς εικονογραφούν τις αρχιτεκτονικές απόψεις της εποχής τους». Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με έρευνα της «Κ» («Ο διαρκής θάνατος της μονοκατοικίας», 26.1.2025), μόνο την περασμένη χρονιά κατεδαφίστηκαν στην Αττική 1.266 μονοκατοικίες, ενώ από το 2019 έως και το 2024 εκδόθηκαν στην Αττική 5.582 άδειες ολικής κατεδάφισης κτιρίων. Ενα σημαντικό μέρος αυτών των κτιρίων (περισσότερο από το ένα τρίτο) είναι των πρώτων δεκαετιών του προηγούμενου αιώνα. _____________________________________________________________________ Κεντρική φωτό: Κτίριο του Μεσοπολέμου στην οδό Καλλινίκου 3 στο κέντρο της Αθήνας γλίτωσε από την κατεδάφιση με την απόφαση που δημοσιοποίησε χθες το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η οργάνωση Monumenta και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού είχαν τα τελευταία δύο χρόνια αγωνιστεί ώστε να κηρυχθεί το κτίσμα διατηρητέο, όταν ο ιδιοκτήτης του κτιρίου είχε ζητήσει να το κατεδαφίσει. πηγή kathimerini.gr View full Άρθρου