Παθητικό Κτίριο

[IDnews]

Η Κλιματική Κρίση έχει επισημάνει την επείγουσα ανάγκη πως πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές άνθρακα σε όλους τους τομείς της ζωής μας και της δραστηριότητας μας – με τα κτίρια να είναι ο μεγάλος ένοχος. Το πρότυπο του Παθητικού Κτιρίου όλο και πιο συχνά, όλο και σε περισσότερες μεριές του κόσμου, από το μακρινό Βανκούβερ μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, θεωρείται ως το πλέον αξιόπιστο πρότυπο για την παραγωγή κτιρίων πολύ υψηλής περιβαλλοντικής απόδοσης. Το πρότυπο Passivhaus όντως ελαχιστοποιεί τη ζήτηση ενέργειας, αλλά προσφέρει πολύ περισσότερα με την υγεία και την ευημερία των χρηστών,  την ικανότητά μας να επιτύχουμε τους κλιματικούς στόχους , την αδιαμφισβήτητη ποιότητα κατασκευής, τα σημαντικά εμπορικά οφέλη σε ιδιοκτήτες, εργοδότες αλλά και δανειστές να ξεχωρίζουν.

Το Παθητικό Κτίριο μας επιτρέπει να ευημερούμε, όχι απλώς να επιβιώνουμε, μειώνοντας τη χρήση ενέργειας χωρίς να διακυβεύεται η υγεία μας. Τα πολύπλευρα οφέλη που προσφέρει το πρότυπο έχουν διαφορετική απήχηση σε ενδιαφερόμενα μέρη. Οι ιδιοκτήτες του σπιτιού π.χ. μπορεί να ενδιαφέρονται για ανώτερη ποιότητα ζωής και άνεση μειώνοντας ταυτόχρονα τους λογαριασμούς ενέργειας, για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και  μείωση των καθυστερήσεων πληρωμών στα ενοίκια.

Η επίτευξη στόχων μηδενικού άνθρακα από την άλλη  προσελκύει τις τοπικές αρχές, όπως π.χ. η πόλη των Τρικάλων που το υιοθέτησε στην στρατηγική ενεργειακής μετάβασης σε μια ανθρακικά ουδέτερη πόλη.  Η κυβέρνηση και οι πάροχοι ενέργειας τέλος μπορούν να εστιάσουν στη δυνατότητα μείωσης της ζήτησης αιχμής και ενίσχυσης της χωρητικότητας του δικτύου για την πιο ομαλή μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αν θέλουμε να κατηγοριοποιήσουμε τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή του προτύπου του παθητικού κτιρίου, αυτές θα ήταν κατά τη γνώμη μου οι εξής 6:

1. Η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου : το παθητικό κτίριο επιτυγχάνει τη βέλτιστη ενεργειακή απόδοση σε επίπεδο ζήτησης του κτιρίου, εξαφανίζει το performance gap μεταξύ σχεδιασμού και υλοποίησης και εγγυάται θερμική άνεση στην βέλτιστη σχέση κόστους οφέλους. Κανένα άλλο πρότυπο ενεργειακού ισοζυγίου στον κόσμο δεν προσφέρει αξιόπιστα και μεθοδικά τόσο χαμηλή απαίτηση ενέργειας όσο το passive house.
2. Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης : Η απανθρακοποίηση είναι ένας καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη του καθαρού «Μηδέν» που πολλοί ευαγγελίζονται. Στο πρότυπο του παθητικού κτιρίου οι πολύ χαμηλές ζητήσεις είναι αυτές που εγγυώνται την εύκολη επίτευξη των κλιματικών στόχων, χωρίς καμιά εξάρτηση από παραγωγή, αποθήκευση, διαχείριση ενέργειας. Ο χρήστης του παθητικού κτιρίου μετατρέπεται εύκολα και αξιόπιστα από άβουλος καταναλωτής σε ισχυρός παραγωγός ανανεώσιμης ενέργειας, πολύ απλά γιατί οι ανάγκες του σε ενέργεια είναι σημαντικά μειωμένες.
3. Η υγεία και η ευημερία : Η θερμική άνεση και η ποιότητα του αέρα είναι τα κορυφαία ζητήματα απόδοσης κτιρίου που επηρεάζουν την υγεία του χρήστη.  Άλλοι εσωτερικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν επίσης να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία, όπως για παράδειγμα, η υπερθέρμανση και ο θόρυβος. Στο παθητικό κτίριο με το κορυφαίο θερμικό κέλυφος, την βελτιωμένη αεροστεγανότητα και φυσικά τον αυστηρά σχεδιασμένο και υλοποιημένο μηχανικό αερισμό με ανάκτηση θερμότητας όλα τα παραπάνω προσφέρονται απλόχερα στους χρήστες και αυτό αποδείχτηκε ιδιαίτερα την περίοδο της πανδημίας. Ο χρήστης ενός παθητικού κτιρίου είναι ο μόνος ο οποίος μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα ότι δεν ζει σε ένα άρρωστο κτίριο όπως πολλοί άλλοι γύρω του.
4. Η αποδοτικότητα των χρηστών : Δεν επηρεάζεται  μόνο η σωματική υγεία από ένα καλό εσωτερικό περιβάλλον κτιρίου. Πολλά στοιχεία δείχνουν πως η απόδοση στην εργασία βελτιώνεται εντυπωσιακά όταν υπάρχει καλύτερη ποιότητα αέρα, θερμική άνεση και ήσυχο περιβάλλον. Και αυτό δεν οφελεί μόνο τον εργαζόμενο αλλά φυσικά και τον εργοδότη του.  Και βέβαια η φήμη της καλύτερης ποιότητας εργασίας προσελκύει περισσότερους εργαζόμενους. Από την άλλη ενα καλύτερο σχολικό περιβάλλον δεν θα ωφελήσει μόνο μεμονωμένους μαθητές στην απόδοση τους, αλλά θα ωφελήσει επίσης την οικογένεια διευρύνοντας τις προοπτικές της επαγγελματικής καριέρας του παιδιού , την τοπική κοινωνία ανεβάζοντας την ποιότητα επικοινωνίας και κοινωνικής συνοχής και τον Δήμο μειώνοντας τα λειτουργικά έξοδα του σχολείου.
5. Οικονομικό όφελος : Οικονομικά οφέλη υπάρχουν και στην κατασκευή και στην χρήση παθητικών κτιρίων. Σήμερα είναι παγκοσμίως αποδεκτό πως το κόστος κατασκευής κάθε τύπου παθητικού κτιρίου δεν διαφέρει από αυτό ενός αντίστοιχου συμβατικού κτιρίου. Κι αν αυτό είναι πλέον, μετά από 30 χρόνια, απολύτως τεκμηριωμένο, τα υπόλοιπα κόστη χρήσης, συντήρησης και ιδιαίτερα κατανάλωσης ενέργειας είναι αμελητέα για τους χρήστες. Τα παθητικά κτίρια που συνδυάζονται με ΑΠΕ επιτυγχάνουν εύκολα το μηδενικό ισοζύγιο, ενώ μπορούν να καλύψουν τις νέες ανάγκες που δημιουργούνται στην καθημερινότητα των ανθρώπων όπως π.χ. τη φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, καθώς μπορούν να παράγουν περισσότερο από όσο καταναλώνουν.
6. Κοινωνικό όφελος :  Όπως είδαμε και παραπάνω, ένα καλό και βιώσιμο κτίριο, όπως το παθητικό κτίριο, θα δημιουργήσει κοινωνική αξία, δηλαδή οφέλη για την κοινωνία. Υπάρχουν πολλά αλληλένδετα κοινωνικά οφέλη από την κατασκευή ενός παθητικού κτιρίου, όπως καλύτερη άνεση και ευεξία, βελτιωμένη ψυχική και σωματική υγεία, εκπαίδευση και επιδόσεις δεξιοτήτων που με τη σειρά τους μπορεί να ωφελήσουν την οικονομία και την κοινωνία. Μια καλή ποιότητα ζωής σε ένα ζεστό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι σπίτι θα μειώσει την ανάγκη περίθαλψης, άρα την υγειονομική δαπάνη τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Ανακεφαλαιώνοντας, τα παθητικά κτίρια προσφέρουν:

• Εξαιρετικά επίπεδα ενεργειακής απόδοσης
• Κορυφαία επίπεδα άνεσης
• Αξιοπιστία στην ενεργειακή μετάβαση μηδενικών ρύπων
• Καλύτερη υγεία
• Παραγωγικότητα και βελτιωμένες συνθήκες μάθησης
• Σημαντική βελτίωση κόστους διαβίωσης
• Αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας
• Εγγυημένη απόδοση της αρχικής επένδυσης σε όλα τα επίπεδα, οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό.

Με μια λέξη τα παθητικά κτίρια προσφέρουν καλύτερη ζωή, μια ζωή που την αξίζουν και την δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι.

Στέφανος Παλλαντζάς
Πολιτικός Μηχανικός – Πιστοποιητής Παθητικών Κτιρίων.

View full Άρθρου