Μελέτη Πολυτεχνείο: Σύγκριση κόστους διαφορετικών συστημάτων θέρμανσης για το χειμώνα 2022-23 • Α’ Εκτίμηση

[IDnews]

Με αφορμή την έναρξη της χειμερινής σεζόν 2022-2023, το Εργαστήριο Ατμοκινητήρων και Λεβήτων του ΕΜΠ σε συνεργασία με το Εργαστήριο Θερμικών Διεργασιών και λαμβάνοντας σημαντική υποστήριξη από το Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ, προχώρησε σε μια πρώτη εκτίμηση σχετικά με τα επίπεδα που αναμένεται να κυμανθεί φέτος το κόστος θέρμανσης στην Ελλάδα (και δη στις δυο μεγαλύτερες αστικές περιοχές: Αττική & Θεσσαλονίκη).

Σε αυτό το πλαίσιο, αξιοποιήθηκαν διάφορα χρηματοοικονομικά στοιχεία (εμπορικές χρεώσεις, λιανικές τιμές στερεών καυσίμων θέρμανσης, κρατικές επιδοτήσεις κ.α.) που είναι σήμερα διαθέσιμα σε σχέση με τους μήνες Οκτώβριο & Νοέμβριο 2022.

Ωστόσο, ασφαλέστερες εκτιμήσεις για το κόστος καθεμίας από τις τεχνολογίες θέρμανσης που βρίσκουν εφαρμογής, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, ανά την ελληνική επικράτεια θα μπορούν να εξαχθούν προς τα τέλη του 2022 – αρχές του 2023, δεδομένης της παρατεταμένης ενεργειακής κρίσης που επικρατεί στην Ευρώπη και της απολύτως ευμετάβλητης κατάστασης που απορρέει από αυτήν.

Στον παρακάτω πίνακα συγκεντρώνονται όλα τα είδη θερμικών συστημάτων που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της μελέτης. Αναφορικά με τα επιμέρους αποτελέσματα δεν θα πρέπει, σε καμία περίπτωση, να παραβλέπεται το γεγονός ότι έχουν εξαχθεί βάσει συγκεκριμένων παραδοχών, όπως αυτές παρατίθενται αναλυτικά στο τέλος της μελέτης. Οι δε τιμές αγοράς των αξιολογηθέντων συστημάτων θέρμανσης είναι ενδεικτικές και μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με τον κατασκευαστή και τη χώρα προέλευσης.

Εξεταζόμενα είδη θερμικών συγκροτημάτων

Πλήρης Περιγραφή	Συντομογραφία
1. Αντλία θερμότητας εγκατεστημένη σε κατοικία στην Κλιματική Ζώνη Β, συνδυαστικά με τις υπόλοιπες (πάγιες) ηλεκτρικές καταναλώσεις που δε σχετίζονται με τη θέρμανση χώρων.	Αντλία θερμότητας, Ζώνη Β (extra 1.200 kWhel incl.)
2. Αντλία θερμότητας εγκατεστημένη σε κατοικία στην Κλιματική Ζώνη Γ, συνδυαστικά με τις υπόλοιπες (πάγιες) ηλεκτρικές καταναλώσεις που δε σχετίζονται με τη θέρμανση χώρων.	Αντλία θερμότητας, Ζώνη Γ (extra 1.200 kWhel incl.)
3. Πιστοποιημένο συγκρότημα λέβητα – καυστήρα βιομάζας με σιλό τροφοδοσίας, ο οποίος τροφοδοτείται με πέλλετ ξύλου ποιοτικής κατηγορίας Α1.	Λέβητας βιομάζας (πέλλετ ξύλου)
4.  Συγκρότημα λέβητα – καυστήρα φυσικού αερίου συμπύκνωσης.	Λέβητας Φ.Α. Συμπύκνωσης
5. Συγκρότημα λέβητα – καυστήρα φυσικού αερίου συμπύκνωσης, στην περίπτωση 4-μελούς οικογένειας που δικαιούται επιδόματος θέρμανσης για τη σεζόν 2022-2023.	Λέβητας Φ.Α. Συμπύκνωσης, δικαιούχος επιδόματος θέρμανσης με 2 τέκνα
6. Τζάκι κλειστού θαλάμου καύσης το οποίο συνδέεται στην υφιστάμενη υδραυλική εγκατάσταση θέρμανσης της κατοικίας.	Τζάκι Κλειστού Θαλάμου (Ενεργειακό)
7. Τζάκι ανοιχτού θαλάμου καύσης το οποίο τοποθετείται εντός κατοικημένου χώρου με σκοπό την τοπική θέρμανση τμήματος αυτού.	Τζάκι Ανοιχτού Θαλάμου
8. Σύστημα με ηλεκτρικές αντιστάσεις με μέγιστο συντελεστή μετατροπής 100%, π.χ. ηλεκτρικός λέβητας (βλ. παραδοχές μελέτης), συνδυαστικά με τις υπόλοιπες (πάγιες) ηλεκτρικές καταναλώσεις που δε σχετίζονται με τη θέρμανση χώρων.	Σύστημα με ηλεκτρικές αντιστάσεις – Ηλεκτρικός Λέβητας (extra 1.200 kWhel incl.)
9.  Συγκρότημα παλαιού λέβητα – καυστήρα πετρελαίου (ηth = 71%).	Παλαιός Λέβητας Πετρελαίου
10. Συγκρότημα συνήθη λέβητα – καυστήρα πετρελαίου (ηth = 87%).	Συνήθης Λέβητας Πετρελαίου
11. Συγκρότημα συνήθη λέβητα – καυστήρα πετρελαίου, στην περίπτωση 4- μελούς οικογένειας που δικαιούται επιδόματος θέρμανσης για τη σεζόν 2022-2023.	Συνήθης Λέβητας Πετρελαίου, δικαιούχος επιδόματος θέρμανσης με 2 τέκνα

 

Με βάση τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη μελέτη, ένα πρώτο βασικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι το κόστος για ένα μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα που θα επιλέξει θέρμανση με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας (αντλία θερμότητας ή συστήματα με ηλεκτρικές αντιστάσεις – π.χ. ηλεκτρικός λέβητας), θα κυμανθεί στα ίδια υψηλά επίπεδα με πέρυσι, παρόλο που η ρήτρα αναπροσαρμογής έχει ανασταλεί και δεν εφαρμόζεται στα πρόσφατα, μηνιαία πλέον, τιμολόγια της ΔΕΗ και των λοιπών παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι οι αναλογικές χρεώσεις προμήθειας, σε απόλυτα νούμερα, παρουσιάζονται αυξημένες, συγκριτικά με αυτές που ίσχυαν στα προηγούμενα τιμολόγια, ακόμα και μετά την αφαίρεση της κλιμακωτής επιδότησης ΤΕΜ που χορηγείται από το κράτος. Επιπλέον, έχουν αυξηθεί και οι αντίστοιχες πάγιες χρεώσεις προμήθειας ενώ από τις 31/07/2022 έχει πάψει να ισχύει και η επιπλέον Έκπτωση 30% που παρείχε η ΔΕΗ επί των αναλογικών χρεώσεων προμήθειας για τις καταναλώσεις από 05/08/2021 και μετά.

Όσον αφορά τη μέση τιμή πώλησης του πετρελαίου θέρμανσης για τη χειμερινή σεζόν 2022-2023, αυτή θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη συνέχιση ή μη τόσο της έκπτωσης των 7,5 λεπτών (συμπερ. ΦΠΑ) που παρέχει σήμερα και μέχρι τις 30 Νοεμβρίου η HELLENiQ ENERGY (ΕΛΠΕ) όσο και της οριζόντιας κρατικής επιδότησης των 25 λεπτών (συμπερ. ΦΠΑ) που σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα θα παρέχεται μέχρι το τέλος του 2022. Δίχως αυτές, είναι πιθανόν να προέκυπτε μια τιμή αρκετά πάνω από 1,50 €/lt (σήμερα η μέση πανελλαδική τιμή κυμαίνεται μεταξύ 1,30 και 1,35 €/lt).

Το κόστος θέρμανσης με φυσικό αέριο εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη του μηνιαίου TTF (Title Transfer Facility ή Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων). Άλλωστε βάσει αυτού διαμορφώνεται και η οριζόντια επιδότηση που παρέχει η ΔΕΠΑ Εμπορίας στους οικιακούς καταναλωτές. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι το κόστος θέρμανσης μέσω συστημάτων φυσικού αερίου (λέβητας συμπύκνωσης Φ.Α.) θα είναι, έστω και οριακά, ακριβότερο του αντίστοιχου των συστημάτων πετρελαίου (συνήθης λέβητας πετρελαίου) ακόμα και αν η τιμή του τελευταίου πάρει μια αύξηση της τάξης των 10-20 λεπτών κατά τη διάρκεια της χειμερινής σεζόν. Αν η σύγκριση γίνει με έναν παλαιό λέβητα πετρελαίου τότε το φυσικό αέριο μπορεί να είναι οριακά ανταγωνιστικό. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι η περαιτέρω αύξηση στις τιμές ανά κιλοβατώρα τόσο του πετρελαίου θέρμανσης όσο και του φυσικού αερίου σε σχέση με πέρυσι (αύξηση της τάξης του 20% & 35%, αντίστοιχα) σε συνδυασμό με τη διατήρηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας στα περσινά επίπεδα, έχουν ως αποτέλεσμα οι αντλίες θερμότητας να υπερτερούν ακόμα περισσότερο των συμβατικών λεβήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, ως προς το κόστος ωφέλιμης θερμικής ενέργειας (€/ΚWhth).

Τέλος, όπως ήταν αναμενόμενο οι ακόμα υψηλότερες, σε σχέση με πέρυσι, τιμές των 2 πιο δημοφιλών φορέων ενέργειας (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) φαίνεται ότι επηρέασαν και τις τιμές πώλησης των συμβατικών στερεών καυσίμων, όπως είναι τα καυσόξυλα και τα πέλλετ ξύλου, οι οποίες παρουσιάζουν ραγδαία άνοδο της τάξης του 55% και 100%, αντίστοιχα.

Επιπλέον, από τα αναλυτικά στοιχεία της μελέτης, εξάγεται ένα πολύ κρίσιμο συμπέρασμα όσον αφορά τις προοπτικές αντικατάστασης ενός συμβατικού λέβητα πετρελαίου με νέα συστήματα θέρμανσης, βάσει και των σχετικών εκτιμήσεων για το πού θα κυμανθούν οι τιμές πώλησης των διαφόρων καυσίμων θέρμανσης κατά τη χειμερινή σεζόν 2022-2023. Πιο συγκεκριμένα, η επένδυση από τους οικιακούς καταναλωτές σε κάποια εκ των εναλλακτικών τεχνολογιών θέρμανσης αντί του υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης με πετρέλαιο θεωρείται τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο μια επιλογή που εμπεριέχει πάρα πολύ μεγάλο ρίσκο και ως εκ τούτου οφείλει να αξιολογείται με μεγάλη προσοχή.

Ωστόσο, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι η αντλία θερμότητας αποτελεί το μοναδικό εναλλακτικό σύστημα θέρμανσης του οποίου το κόστος θερμικής ενέργειας (€/kWhth) τόσο για τη Ζώνη Β όσο και για τη Ζώνη Γ είναι μικρότερο του αντίστοιχου που περιγράφει το συνήθη λέβητα πετρελαίου (0,156 €/kWhth) και στα 4 σενάρια ετήσιων θερμικών αναγκών που εξετάστηκαν στη μελέτη.

Στον Πίνακα που ακολουθεί, τα μοναδιαία κόστη θερμικής ενέργειας (€/kWhth) που υπολογίστηκαν στην παρούσα μελέτη για τα διάφορα συστήματα θέρμανσης (χειμερινή σεζόν 2022-2023) συγκρίνονται με τα αντίστοιχα της χειμερινής σεζόν 2021-2022 (βλ. μελέτη ΕΜΠ – Δεκέμβριος 2021). Και στις 2 περιπτώσεις, οι θερμικές ανάγκες τετραμήνου ανέρχονται σε 3.000 kWhth/4μηνο (4.500 kWhth/σεζόν).

Σύγκριση ανάμεσα στα μοναδιαία κόστη θερμικής ενέργειας (€/kWhth) που έχουν υπολογιστεί για τις χειμερινές σεζόν 2021-2022 & 2022-2023, αντίστοιχα – Θερμικές ανάγκες μέσου νοικοκυριού ίσες με 3.000 kWhth/4μηνο

Είδος Θερμικού Συγκροτήματος	Κόστος θερμικής ενέργειας (€/kWhth)
	Χειμερινή σεζόν 2021-2022	Χειμερινή σεζόν 2022-2023	Ποσοστιαία Μεταβολή (%)
Αντλίας θερμότητας, Ζώνη Β (extra 1.200 kWhel incl.)	0,089*	0,090**	1,12%
Αντλίας θερμότητας, Ζώνη Γ (extra 1.200 kWhel incl.)	0,099*	0,100**	1,01%
Λέβητας Φ.Α. Συμπύκνωσης, Ζώνη Β, Οικιακό Αυτόνομο (Δίκτυο Αττικής)	0,136***	0,185****	36,03%
Λέβητας Φ.Α. Συμπύκνωσης, Ζώνη Β, Οικιακό Κοινόχρηστο (Δίκτυο Αττικής)	0,144***	0,194****	34,72%
Λέβητας βιομάζας (πέλλετ ξύλου)	0,097	0,197	103,09%
Τζάκι Κλειστού Θαλάμου (Ενεργειακό)	0,121	0,188	55,37%
Τζάκι Ανοιχτού Θαλάμου	0,243	0,375	54,32%
Σύστημα με ηλεκτρικές αντιστάσεις – Ηλεκτρικός Λέβητας (extra 1.200 kWhel incl.)	0,329*	0,326**	-0,91%
Συνήθης Λέβητας Πετρελαίου (ηth = 0,87)	0,130	0,154	18,32%
Παλαιός Λέβητας Πετρελαίου (ηth = 0,71)	0,159	0,188	18,34%

 

* Στη μελέτη επισυνάπτονται οι μειωμένες τιμές κόστους ηλεκτρικού ρεύματος, όπως αυτές προέκυψαν εξαιτίας της χορηγηθείσας κρατικής επιδότησης για τους μήνες Οκτ.21 – Ιαν.22. Ειδικότερα, το ύψος της επιδότησης είχε οριστεί στα 18 ευρώ (60 €/MWh) για τον Οκτώβριο του 2021, στα 39 € (130 €/MWh) για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2021 και στα 42 ευρώ (140 €/ΜWh) για τον Ιανουάριο του 2022, με όριο κατανάλωσης πάντα τις 300 κιλοβατώρες το μήνα (Σύνολο: 138 ευρώ).

** Στους σχετικούς υπολογισμούς, έχει ληφθεί υπόψιν η κρατική (κλιμακωτή) επιδότηση ΤΕΜ, η οποία έχει προκύψει ως μέση τιμή των αντίστοιχων τιμών που έχουν επίσημα ανακοινωθεί για τους μήνες Οκτώβριο & Νοέμβριο του 2022.

*** Τα κόστη για τα συστήματα θέρμανσης Φ.Α. έχουν προκύψει έπειτα από την αφαίρεση της έκπτωσης (μέση τιμή) που παρείχε η ΔΕΠΑ Εμπορίας για τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2021 (11 €/MWh, 15 €/MWh και 34 €/MWh, αντίστοιχα). Σημειώνεται ότι στην περσινή μελέτη του ΕΜΠ για τη χειμερινή σεζόν 2021-2022, οι προαναφερόμενες εκπτώσεις δεν είχαν ληφθεί υπόψιν μιας και ο σχετικός μηχανισμός ενίσχυσης οικιακών καταναλωτών φυσικού αερίου δεν είχε επίσημα ενεργοποιηθεί μέχρι και τη στιγμή της δημοσίευσής της.

**** Τα κόστη για τα συστήματα θέρμανσης Φ.Α. έχουν προκύψει έπειτα από την αφαίρεση της οριζόντιας επιδότησης (μέση τιμή) που παρείχε η ΔΕΠΑ Εμπορίας για τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο 2022 (90 €/MWh και 25 €/MWh, αντίστοιχα).

Όλες οι εκτιμώμενες μεταβολές στα θερμικά κόστη (€/kWhth) των διαφόρων συστημάτων θέρμανσης μεταξύ της περσινής (2021-2022) και της φετινής (2022-2023) χειμερινής περιόδου αποτυπώνονται και γραφικά μέσω του Διαγράμματος που ακολουθεί:

Διάγραμμα 1: Κόστος ωφέλιμης θερμικής ενέργειας ανά είδος θερμικού συγκροτήματος (μέσο νοικοκυριό
με θερμικές ανάγκες περί τις 3.000 kWhth/4μηνο ή ισοδύναμα 4.500 kWhth/σεζόν)

 

Ερευνητική ομάδα

Δρ. Εμμανουήλ Κακαράς
Δρ. Σωτήριος Καρέλλας
Δρ. Παναγιώτης Βουρλιώτης
Δρ. Παναγιώτης Γραμμέλης
Δρ. Πλάτων Πάλλης
Εμμανουήλ Καραμπίνης
Σωτήριος Θανόπουλος

Μπορείτε να κατεβάσετε την πλήρη μελέτη από τα download εδώ

View full Άρθρου