Το Ε΄ Τμήμα το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε συνταγματικό και νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του ΥΠΕΝ για εφαρμογή Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ),  που θα καταβάλλουν κατασκευαστές και ιδιοκτήτες ως αντιστάθμισμα της χρήσης κινήτρων του ΝΟΚ και τον ορισμό της έναρξης των οικοδομικών εργασιών με συγκεκριμένα αποδεικτικά μέσα για κτίρια, που ξεκίνησε η κατασκευή τους με οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, πριν την ακυρωτική τους από το ΣτΕ. 

Για τη νομιμοποίηση των επιπλέον τετραγωνικών μέτρων δόμησης με τα μπόνους του ΝΟΚ κατασκευαστές και ιδιοκτήτες κτιρίων θα πληρώσουν τέλος περιβαλλοντικού ισοδυνάμου:

→ίσο με το 8% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων για κτίρια που ανεγέρθηκαν με νόμιμες οικοδομικές άδειες, οι οποίες έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση ή έχουν προσβληθεί στα δικαστήρια. Kαι

→ίσο με το 15% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων για κτιριακές επενδύσεις που έχουν αιτηθεί να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.

Πάνω από τέσσερις μήνες διήρκεσε η νομοτεχνική επεξεργασία του ΠΔ στο ΣτΕ

Το  υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε υποβάλλει από τη Δευτέρα 2 Ιουνίου 2025 στο ΣτΕ το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και την έναρξη εργασιών στις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ.

Γίνεται γνωστό από το δικαστήριο, ότι το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ προχώρησε σε νομοπαρασκευαστική επεξεργασία του ΠΔ του ΥΠΕΝ, με βάση τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (146-149/2025) που ακύρωσε τον περασμένο Ιανουάριο βασικά μπόνους του ΝΟΚ, θέτοντας κριτήρια πολεοδομικού σχεδιασμού και περιβαλλοντικών κανόνων για την εφαρμογή τους. Και σήμερα 13 Οκτωβρίου 2025 με την υπ΄ αριθμ.135/2025 γνωμοδότησή του το Ε΄ Τμήμα του έκρινε το ΠΔ του ΥΠΕΝ  Συνταγματικό και νόμιμο.

Το κείμενο της γνωμοδότησης του ΣτΕ θα δημοσιευθεί μέσα στο επόμενο διάστημα, λένε από το Δικαστήριο. Εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος Οκτωβρίου θα ολοκληρωθεί η διαδικασία κατάρτισης του νέου ΠΔ για τις οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, ώστε να προωθηθεί προς υπογραφή από τον ΠτΔ και να τεθεί σε ισχύ.

ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ:«Στο ΥΠΕΝ έχουμε σχεδόν έτοιμο νέο απλοποιημένο Οικοδομικό Κανονισμό με 20 άρθρα», ανακοίνωσε ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου και παρουσίασε τον νέο ΝΟΚ, τονίζοντας ότι «δεν θα έχει τα χαρακτηριστικά που έχει μέχρι σήμερα ο ΝΟΚ», και ότι θα προβλέπει κίνητρα δόμησης νέου τύπου. Παράλληλα ξεκαθάρισε ότι η σταθερότητα θα έρθει μόνον μέσα από το νέο πολεοδομικό σχεδιασμό, προσδιορίζοντας την ολοκλήρωση του για το 2027.

Νόμιμο με νέους αστερίσκους το περιβαλλοντικό ισοδύναμο

Από το δικαστήριο έγινε γνωστό, κρίθηκε ότι το σχέδιο ΠΔ είναι μέσα στο πνεύμα των αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ που έχουν ήδη εκδοθεί.

Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες από τους κόλπους του δικαστηρίου, σχετικά με την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) που το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ έκρινε νόμιμο και συνταγματικό, ταυτοχρόνως διατυπώθηκε παρατήρηση προς το ΥΠΕΝ για την εφαρμογή του ανά Δήμο, να εξετάζεται και να τεκμηριώνεται εάν απαιτείται η όχι Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).

Υποχρεωτικός ο προέλεγχος πριν την έκδοση της οικοδομικής άδειας

Στην γνωμοδότησή του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ αναφέρεται ότι πριν την έκδοση της οικοδομικής άδειας απαιτείται προέλεγχος, ενώ παράλληλα καθορίζεται το ύψος του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, η διαδικασία και οι υπόχρεοι καταβολής του. Το ποσό αυτό θα καταβάλλεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά στον δικαιούχο δήμο για την υλοποίηση των δράσεων περιβαλλοντικού ισοδυνάμου.

Οι “ταρίφες” του περιβαλλοντικού ισοδύναμου  και ο ορισμός έναρξης εργασιών

Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (του ΥΠΕΝ που ενέκρινε το ΣτΕ ορίζει αφενός μεν  το τι συνιστά εκκίνηση οικοδομικών εργασιών, αφετέρου δε καθορίζει τη διαδικασία έγκρισης του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) για την αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του ΝΟΚ.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, με το εν λόγω ΠΔ, απελευθερώνεται οριστικά η οικοδομική δραστηριότητα, καθώς αίρεται η ασάφεια ως προς τη χρήση κινήτρων του ΝΟΚ. Ειδικότερα  λένε από το ΥΠΕΝ ότι για πρώτη φορά:

1. Παρέχεται ένας σαφής και συμπεριληπτικός ορισμός για την εκκίνηση των οικοδομικών εργασιών, θεσπίζοντας συγκεκριμένα και αποδεκτά αποδεικτικά μέσα για την τεκμηρίωσή της. Στον ορισμό της εκκίνησης των οικοδομικών εργασιών θα συμπεριλαμβάνεται η έναρξη των εκσκαφών ή σε περίπτωση προσθήκης η σκυροδέτηση, αποδεικνυόμενη με έγγραφα, η κατεδάφιση εντός του ακινήτου, εάν έγινε μετά την 11η Ιουνίου 2024, καθώς και οι αρχαιολογικές εκσκαφές στο πλαίσιο υφιστάμενης οικοδομικής άδειας, αν έχουν διενεργηθεί έως την 11η Δεκεμβρίου 2024.

2. Καθορίζονται τα μέτρα περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, τα οποία θα εφαρμόζονται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας -εκτός από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, όπου θα εφαρμόζονται σε επίπεδο δήμου.

Τα μέτρα αυτά, που προβλέπονται ως αντισταθμιστικές παρεμβάσεις για την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, είναι τα εξής:

α) Απόκτηση ακινήτων για κοινόχρηστους χώρους, αναλογικά με την υπέρβαση δόμησης.

β) Διαμόρφωση και αναβάθμιση κοινόχρηστων χώρων.

γ) Δημιουργία και βελτίωση δικτύων πρασίνου.

δ) Κατεδάφιση αυθαίρετων ή επικίνδυνων κτισμάτων.

ε) Ολοκληρωμένες αναπλάσεις σε υποβαθμισμένες ή προστατευόμενες περιοχές.

στ) Χρηματοδότηση δράσεων για «έξυπνες» και κλιματικά ουδέτερες πόλεις.

ζ) Απόκτηση και αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων από ΟΤΑ.

η) Έργα καθαρισμού και ανάδειξης ρεμάτων.

θ) Δημιουργία χώρων πρασίνου.

3. Εξειδικεύεται η διαδικασία εκπόνησης και έγκρισης των ΕΣΠΙΑΠ, προβλέποντας ρητά ποιοι φορείς το υλοποιούν και πώς χρηματοδοτείται.

4. Καθορίζεται το ύψος του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, η διαδικασία και οι υπόχρεοι καταβολής του. Το ποσό αυτό θα καταβάλλεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά στον δικαιούχο δήμο για την υλοποίηση των δράσεων περιβαλλοντικού ισοδυνάμου.

Τέλος, το ΠΔ διαμορφώνει, σε συνδυασμό με τον ν. 5197/2025, ένα συνεκτικό και ασφαλές ρυθμιστικό πλαίσιο, που εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια και προβλεψιμότητα στην έκδοση και ισχύ των οικοδομικών αδειών.

Του Αργύρη Δεμερτζή

πηγή ecopress.gr

View full Άρθρου

9 minutes ago, IDnews said:

... για εφαρμογή Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ),  που θα....

9 minutes ago, IDnews said:

...την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) που το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ έκρινε νόμιμο και συνταγματικό,.

Βρίσκω τουλάχιστον ειρωνικό αν όχι επικίνδυνα παραπλανητικό το μόνο που ενδιαφέρει όταν τα γράφουν σε νόμους ή και αποφάσεις του κράτους, να είναι τι «ΑΦΗΓΗΜΑ» θα τάζουν….

Παράδειγμα σ αυτό το άρθρο επαναλαμβάνει δεκάδες φορές το «πολεοδομικό ισοδύναμο» ….. και αν ρωτήσεις ή ψάξεις να βρεις στην χωροταξική εφαρμογή τι και πως και που υλοποιούν αυτό το «πολεοδομικό ισοδύναμο» που ούτε καν έχει οριστεί τι είναι και δεν ξέρουν τι να πουν ή μάλλον πάλι κάποιο «ισοδύναμο» αφήγημα θα λένε….

Και ας εξηγήσουν (έτσι ενδεικτικά) το κτήριο της πρώτης εικόνας αν έχει κάνει χρήση διατάξεων του νοκ θα πρέπει ενδεχόμενα να βγει οφφ ενώ ο κανόνας της πλειοψηφίας των κατασκευών στην Ελλάδα και ειδικά στην Αθήνα τα τελευταία 70 χρόνια θα είναι οκ…..